Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman kimdir?
Giriş Tarihi: 24.10.2018 10:22 Güncelleme Tarihi: 28.10.2018 13:34
Cemal Kaşıkçı cinayetiyle yeniden gündeme gelen prens, dünyanın en büyük petrol ihracatçısının fiilen yöneticisi konumunda
Veliaht Prens Muhammed, Körfez'in en zengin ülkesinde bazı reformlar gerçekleştirdiği için Batılı liderlerden alkış aldı. Reformları arasında kadınlara yönelik araba kullanma yasağını kaldırmak da vardı, sinema ve eğlence kültürüne kapıları açmak da... Ülke ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarmayı da bir diğer hedefi olarak açıklamıştı.
Ama insani bir felakete yol açan komşu Yemen'de giriştiği savaş nedeniyle ağır bir şekilde eleştirildi. Katar ile başlattığı diplomatik çekişme Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'ni böldü. Muhalif sesleri susturmaya da girişti.
Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın Suudi istihbaratçılar tarafından öldürülmesinin ardından, Kral Selman bin Abdülaziz'in başka bir Veliaht Prens seçmeyi düşünmesi gerektiği yönünde çağrılar arttı.
Ancak Veliaht Prens Muhammed'in babası Kral Selman, cinayetten sorumlu tuttuğu İstihbarat Başkanlığı'nın yeniden yapılandırılması için oğlunu görevlendirdiğinde bu ihtimali düşünmediğini ortaya koydu.
İşte Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile ilgili bilmeniz gerekenler...
Muhammed bin Selman 31 Ağustos 1985'te doğdu. O zamanlar Prens olan Kral Selman'ın üçüncü eşi Fahdah bin Felah bin Sultan'ın en büyük oğlu.
Sadece tek bir eşi var ve iki kızı ile iki oğlu bulunuyor.
Suudi prenslerinin çoğunun aksine eğitimini Suudi Arabistan'da tamamladı.
Başkent Riyad'daki Kral Suud Üniversitesi'nde hukuk eğitimini tamamlamasının ardından bir devlette bir dizi kuruluşta çalıştı.
2009 yılında o zamanlar Riyad'ın Valisi olan babasının özel danışmanı olarak atandı.
Prens Muhammed'in tırmanışı bu tür radikal değişikliklere alışık olmayan krallıkta emsalsiz.
BBC Arapça Servisi'nden Amir Rawash'a göre yükselişinden beri genç prens, Suudilere rol modeli olarak sergilendi.
Muhammed bin Selman'ın iktidara tırmanışı 2013 yılında Veliaht Divanı Başkanı olarak atandığında başladı.
Babası tahta geçince önemli pozisyonlara atandı
Ocak 2015'te, Kral Abdullah bin Abdülaziz öldü ve Selman 79 yaşında tahta geçti.
Yeni kral tahta geçer geçmez gözlemcileri şaşırtan iki karar aldı.
Birincisi, oğlu Muhammed bin Selman'ı savunma bakanı yapmaktı. Prens Muhammed 29 yaşında dünyanın en genç savunma bakanı oldu.
İkinci olarak ise yeğeni Muhammed bin Nayif'i veliaht prens ilan etmekti. Muhammed bin Nayif, ülkenin kurucusu İbn Suud'un tahta aday gösterilen ilk torunu oldu.
Prens Muhammed de Veliaht Prens'in yardımcısı olarak atandı.
Bütün bu değişiklikler, Muhammed bin Nayif uzaklaştırıldığında tahtın varisliğine ikinci sırada yer almasının yolunu açtı.
Yemen'de başlattığı savaş eleştirildi
Muhammed bin Selman'ın savunma bakanı olarak yaptığı ilk eylemlerden biri, İran'ın uydusu olarak gördüğü Yemen'deki Şii Husi isyancıların, başkent Sana'nın kontrolünü ele geçirmesinin ve Devlet Başkanı Abdrabbuh Mansur Hadi'yi sürgüne zorlamasının ardından Mart 2015'te askeri harekat başlatmak oldu.
Yemen'e yönelik harekât 3,5 yılda pek de başarı kaydedemedi. Suudi Arabistan ve müttefiklerine savaş suçları yöneltenler oldu, Yemen halkı kıtlıkla baş başa kaldı.
2015 yılında Prens Muhammed aynı zamanda başbakan yardımcısı ve Ekonomi ve Kalkınma Konseyi'nin başkanı ilan edildi.
Petrol bağımlılığını sonlandırmaya girişti
2016'da Muhammed bin Selman, krallığı ekonomik ve sosyal olarak dönüştürmeye ve petrole olan "bağımlılığını" sonlandırmaya ilişkin iddialı bir plan açıkladı.
Vizyon 2030 planı, petrol dışı gelirleri 2020 itibarıyla 600 milyar riyale (160 milyar dolar) ve 2030 itibarıyla 1 trilyon riyale (267 milyar dolar) çıkarmayı hedefliyor.
2015'te ülkenin petrol dışı geliri 163,5 milyar riyal idi.
Muhammed bin Selman, bu planın Suudi halkının "petrol olmadan yaşayabilmesine" olanak sağlayacağını söyledi.
IMF planı "hırslı, geniş kapsamlı bir çaba" olarak nitelendirdi, ancak uygulanmasının zorluklar içerdiği konusunda uyardı.
Prens ayrıca devlet petrol şirketi Aramco'nun halka arzıyla elde edilecek gelirlerin eklenmesiyle 3 trilyon dolarlık dünyanın en büyük varlık fonunu oluşturmak istediğini açıkladı.
Plan, eğitim müfredatının değiştirilmesini, kadınların işgücüne katılımının artırılmasını ve gençlere iş sahası yaratabilmek için eğlence sektörüne yatırım yapılmasını da öngörüyor.
Nisan 2017'de Riyad'ın dışında kültürel ve sportif faaliyetlerin, hatta bir safari parkının yer alacağı 334 kilometre karelik bir eğlence şehri kurulacağını duyurdu.
Katar'a 'ekonomik abluka'
Prens Muhammed, Haziran 2017'de Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Mısır'ın terörizmi desteklemek ve komşu ülkelerin iç işlerine karışmakla suçladıkları Katar'ı boykot kararına da öncülük etti.
Katar iddiaları reddeti ve diplomatik ve ticari ilişkileri yeniden kurmak için verilen talepler listesini geri çevirdi.
Haziran 2017'de Kral Selman oğlunu Muhammed bin Nayif'in yerine veliaht prens olarak ilan edince aylarca süren spekülasyonlara son vermiş oldu.
Muhammed bin Nayif, İçişleri Bakanlığı'ndan da uzaklaştırıldı ve ona bağlı güvenlik güçlerini kraliyet sarayının ve kuzeninin kontrolü altına sokmuş oldu, eski veliaht prensin ev hapsine alındığı da iddia edildi.
Muhammed bin Selman adım adım gücü elinde topluyordu.
'Ilımlı İslam'ı' geri getirme hedefi
Petrol fiyatlarının ve gelirlerinin düşmesi gerekçe gösterilerek kamu ve ordu çalışanlarına 2016 yılında getirilen kazançlarda kesintiye gitti.
Eylül ayında, veliaht prensin politikalarına karşı olan üst düzey muhaliflere yönelik bir gözaltı dalgası başlatıldı. "Dış güçler adına hareket ettiği söylenen" 20'den fazla etkili din alimi ve entelektüel gözaltına alındı.
Aynı ay içinde Kral Selman muhafazakar kesimin karşı çıkmasına rağmen kadınların araba kullanma yasağının Haziran 2018'de kaldırılacağını duyurduğunda, bu kararın arkasında Prens Muhammed'in olduğu konuşuldu.
Ekim ayında, Prens Muhammed krallığı modernleştirmeye ilişkin planlarını açıklarken, "ılımlı İslam'ı geri getirmenin" en önemli adımlardan biri olduğunu açıkladı.
Selman, "Eskiden olduğumuz yere geri döneceğiz. Dünyaya ve tüm dinlere açık bir ılımlı İslam ülkesi olacağız. Çok yakında radikalizmi bitireceğiz" dedi.
Muhammed bin Selman, ekonomiyi canlandırmak için 500 milyar dolar yatırımla Kızıldeniz kıyısında 'NEOM' isimli bir mega şehir kurulacağını açıkladı.
Hariri Suudi Arabistan'dan istifasını açıkladı
Lübnan Başbakanı Saad Hariri, 4 Kasım 2017 günü Suudi Arabistan ziyareti sırasında, Lübnan'da can güvenliğinden endişe ettiği için görevinden istifa ettiğini açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı Mişel Avn, Hariri'den istifasını askıya almasını istemiş ve bu kararı "tehdit altında" almış olabileceğini düşündüğünü belirtmişti.
İran, Hariri'nin istifasını ABD, İsrail ve Suudi Arabistan tarafından düzenlenen komplonun bir parçası olarak tanımlamıştı.
Hariri daha sonra istifasını geri çekmişti, ancak Suudi Arabistan'ın istifa etmesi yönünde kendisine baskı uyguladığı iddiasını reddetmişti.
Muhalifleri gözaltına aldırdı
Bunu takip eden ayda ise, yolsuzlukla mücadele kapsamında üst düzey kraliyet üyelerini gözaltına aldırdı, pek çok analist bunu krallığın kontrolünü elinde toparlamanın son hamlesi olarak yorumladı.
Suudi milyarder Prens El Velid bin Talal ve eski kralın oğlu ve Ulusal Muhafazlar'ın başındaki isim Prens Mutaib bin Abdullah gözaltına alınan 381 kişi arasındaydı.
Suudi Arabistan Başsavcılığı Ocak ayında yaptığı açıklamada, suçlarını itiraf eden bu kişilerce devlet hazinesine malvarlığı, nakit ve diğer varlıkların iade edildiğini ve bu varlıkların 400 milyar riyal (yaklaşık 106 milyar dolar) değerinde olduğunu bildirdi.
Ekim 2018 itibarıyla 8 kişi halen gözaltında.
Muhammed Bin Selman toplu gözaltıların yolsuzlukla mücadele kapsamında gerekli olduğunu savundu, ancak bu hamle ülke ekonomisini modernleştirmeye yardımcı olacak yabancı yatırımcıları huzursuz etmiş olabilir.
2017'de doğrudan yabancı yatırım son 14 yılın en düşüğündeydi.
Yatırımcılar Suudi Arabistan'ın muhaliflere yönelik bir baskı dalgası sırasında gözaltına alınan insan hakları savunucularının bırakılmasını isteyen Kanada ile diplomatik ve ticari ilişkilerini dondurması nedeniyle de huzursuz olmuş olabilir.
Kadınlara yönelik araba kullanma yasağının kaldırılmasından hemen önce gözaltına alınan insan hakları savunucularının çoğuna, "yabancılarla şüpheli temas kurmak" suçunun da olduğu ciddi suçlar yöneltildi.
Muhammed bin Selman, Ekim ayından Bloomberg'e verdiği röportaj sırasında, gözaltı dalgasını savundu.
Bu kişilerin, son 3 yılda ulusal güvenlik nedeniyle ve ifade özgürlüklerini "kötüye kullandıkları" için gözaltına alınan 1,500 kişinin arasında olduklarını söyledi.
"Kendimi Suudi Arabistan'ı reforma götürecek kişi olarak tanımlamadım" dedi. "Suudi Arabistan'ın veliaht prensiyim ve konumumun verdiği yetkiyle elimden gelenin en iyisini yapıyorum."
Veliaht Prens röportaj sırasında Cemal Kaşıkçı'nın akıbetini bildiğini iddiasını reddetti.
Suudilerin 33 yaşındaki gizli lideri! Prens Muhammed Bin Selman ve çarpıcı gerçekler
Giriş Tarihi: 28.10.2018 12:34
Ferhat Ünlü Sabah Pazar'daki köşesinde Cemal Kaşıkçı cinayeti ekseninde gelişen tartışmalar ve okların işaret ettiği isim Veliaht Prens Muhammed Bin Selman hakkındaki çarpıcı bilgileri paylaştı. İsrail, İngiltere ve hatta Mısır'ın Selman ile ilgili görüşleri, batı medyasının onu ne denli ve nasıl haberlere konu ettiğini ve 29 yaşındaki bakanlığından Veliaht Prensliğine kadar bilinmeyen birçok bilgiye yer verdiği yazısında Ünlü, Selman'ın ülkenin gizli lideri olduğunu belirtti! İşte yazısından öne çıkanlar;
"Sadece tek bir eşi var ve iki kızı ile iki oğlu bulunuyor."
Yukarıdaki cümle, İngiliz devlet televizyonu BBC'nin Türkçe sitesinde yer alan bir cümle. BBC Arapça servisinin 5 Kasım 2017'de yaptığı bir haberin son cümlesi… Cümlenin gizli öznesi, Suudi Arabistan'ın Veliaht Prensi Muhammed bin Selman.
Bir İngiliz prensi için yazılsa kıyametlerin koparılacağı poligamik bir cümleyi bir Suudi prensi için kurmakta beis yok tabii! Ne de olsa oryantalizm diye bir şey var sonuçta!
MBS, 31 Ağustos 1985'te doğdu. Kral Selman'ın, üçüncü karısı Fahdah bint Falah bin Sultan'dan olan oğlu. Babasının üç karısı var ve zaten MBS de bu üçüncü eşten olan en büyük oğul olarak tahtın varisi. Babasının durumdan ötürü BBC Türkçe'deki cümleyi kuranla da empati yapmak gerekiyor!
Bu hafta Üç Boyutlu Portre'de neredeyse bir aydır konuştuğumuz Cemal Kaşıkçı suikastının (Aslında suikast bile dememek lazım, suikastın da bir raconu olur!) emir verme anlamındaki olağan şüphelisi Muhammen bin Selman'ın portresini kaleme alacağız. (Metnin bundan sonraki kısımlarında kısaltmasıyla, MBS olarak anılacaktır.)
O Selman ki, toplam gelirinin handiyse yarısını (Yüzde 45) petrolden elde eden Suudi Arabistan'ın -aynı zamanda başkomutanı ve dâhi aslında ülkedeki her şeyin resmiyette başkanı olan- Kralı Selman bin Abdulaziz El Suud'un veliahtı.
MBS'nin yıldızı, babası Selman'ın, Kral Abdullah Ocak 2015'te ölünce 79 yaşında tahta çıkmasından sonra parlamaya başladı. Amcası Muhammed bin Nayif Nisan 2015'te veliaht prens oldu, MBS de üç numara... Ama sonra Muhammed bin Nayif'i görevden uzaklaştırıp iki numaraya yükseldi.
Veliaht Prens Muhammed bin Selman'dan 'mukaddes topraklara' kilise izni!
Mısır ve İtalyan medyasında yayımlanan habere göre Riyad yönetimi, toplumsal - kültürel açıklık politikası çerçevesinde Suudi Arabistan tarihinde ilk defa kilise inşa edilmek üzere Vatikan ile iş birliği anlaşması imzaladı.Habere göre anlaşma geçen nisan ayında, Vatikan'da dinler arası diyalog dairesinden Fransız Kardinal Jean-Louis Tauran'ın Suudi Arabistan'a yaptığı ziyaret sırasında imzalandı. Fransız Kardinal'le birlikte anlaşmaya Dünya Müslümanlar Birliği Genel Sekreteri Şeyh Muhammed bin Abdülkerim El-Issa imza attı.
Konuyla ilgili Vatican News'e konuşan Tauran, “Suudi Arabistan ziyaretimde yüksek seviyeli yöneticiler ve Suudi Kral Selman bin Abdülaziz ile görüştüm. Ziyaretim sırasında, okullarda Müslüman ve gayrimüslimlerin iyi görüştüklerini, onların ikinci sınıf vatandaş kabul edilmediklerine vurgu yaptım. Yakınlaşma sürecinin başlamasından memnuniyet duyuyorum. ‘Suudi yetkililer ülkeye yeni bir imaj kazandırmaya hazır olduklarının işaretini verdi” dedi.
KİLİSE NEREYE YAPILACAK
Yapılan anlaşma uyarınca gelecekteki görüşmeleri organize etmek üzere tarafların ikişer temsilcisinin bulunacağı ortak koordinasyon komisyonu kurulması da kararlaştırıldı. Komisyon, iki yılda bir sırasıyla Roma'da ve Rabıta'nın seçeceği bir şehirde toplanacak. Konuyla ilgili Suudi Arabistan'dan yalanlama gelmedi. Kilisenin nereye yapılacağı konusunda yer ismi verilmezken, bazı İtalyan gazeteleri “Medine” iddiasında bulundu. Veliaht Prens Selman, mart ayında Mısır'a yaptığı ziyaretinde Kahire'deki Kıpti Kilisesi'ni ziyaret edip Papa II. Tavadros ile görüşerek bir ilke imza atmıştı.
"GAYRİMÜSLİMLER BUGÜN DAHİ MEKKE'YE GİREMİYOR, MEDİNE'YE YERLEŞEMİYORLAR"
Prof. Dr. Ekrem Buğra Ekinci "Hicaz bölgesine gayri müslimlerin yerleşmesi Osmanlı zamanından itibaren yasak. Bugün bile Mekke'ye gayrimüslimler giremiyor; Medine'ye yerleşemiyorlar. Onun için ‘mukaddes topraklar'a kiliseye lüzum yoktur" dedi.
Suudilerden Yemen’de katliam: Çoğu çocuk en az 50 kişi hayatını kaybetti
Yemen’de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun katliamları sürüyor. Suudilere ait jetlerin dün (9 Ağustos) ülkenin kuzeyindeki Sada vilayetinde çocukları taşıyan bir otobüsü vurduğu bildirildi.
Husilere ait El-Mesira televizyonunun haberine göre, Sada’nın Dahyan kentinde çocukları taşıyan bir otobüsün hedef alındığı saldırıda, ilk belirlemelere göre çoğu çocuk 39 kişinin yaşamını yitirdiği, 51 kişinin yaralandığı belirtildi.
Ardından ölü sayısının 50’ye, yaralı sayısının ise 77’ye yükseldiği bildirildi.
“Ölenler arasında öğretmenler de var”
Suudi Arabistan ve ABD uçakları tarafından düzenlendiği öne sürülen saldırı sonucu hayatını kaybedenler arasında öğretmenlerin de olduğu aktarıldı.
Haberde ayrıca, otobüsün, Dahyan’daki bir çarşının ortasında hedef alınmasının ölü sayınının artmasına neden olduğu kaydedildi.
Kızılhaç: “Onlarca ölü ve yaralı var”
Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) ise sosyal paylaşım sitesi Twitter’daki hesabından yaptığı açıklamada, ekiplerinin olabildiğince fazla sayıda kişiyi kurtarmak için çalıştığına işaret ederek, Sada’daki hastanelerin teknik ekiplerle desteklendiğini belirtti.
ICRC, daha önce yaptığı açıklamada, Yemen’in kuzeyindeki Sada vilayetinde çocukları taşıyan bir otobüse düzenlenen saldırıda onlarca ölü ve yaralı olduğunu belirtmişti.
Suudiler: “Uluslararası insancıl hukuka uygun”
Suudi Arabistan resmi ajansı SPA’nın haberine göre, koalisyon güçleri sözcüsü Albay Turki el-Maliki, konuya ilişkin yaptığı yazılı açıklamada, “Sada vilayetinin hedef alınması, meşru bir askeri eylem” ifadesini kullandı.
El-Maliki, Suudi Arabistan’ın Cizan kentinde sivillere yönelik düzenlenen, ölü ve yaralıların olduğu saldırıya işaret ederek, eylemde bu saldırıyı planlayan ve uygulayan unsurların hedef alındığını ileri sürdü.
Sada’ya yönelik saldırının, “uluslararası insancıl hukuka ve teamüllere uygun” olduğunu savunan El-Maliki, koalisyon güçlerinin, “İran’a bağlı Husi militanların, çocukları savaşa seferber edilmesi ve savaş alanında bir araç olarak kullanılması gibi suç ve terör eylemleri” karşısında tüm tedbirleri alacağını söyledi.
El-Maliki ayrıca, “balistik füze atılması ve sivillerin hedef alınmasından sorumlu terör unsurları ve liderlerinin hesap vereceğini” belirterek, bunun, koalisyon tarafından sarf edilen “terör unsurlarının bölgesel ve uluslararası güvenliğe zarar vermesini engelleme çabaları” çerçevesinde yapılacağını aktardı.
BM’den saldırıya kınama ve soruşturma çağrısı
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Yemen’deki saldırısını kınayarak “bağımsız ve hızlı bir soruşturma yürütülmesi” çağrısı yaptı.
Yemen’de tüm tarafların uluslararası insani hukuka saygı duymaları ve yükümlülüklerini yerine getirmeleri gerektiğini belirten Guterres, bu savaşa son vermenin tek yolunun müzakere edilmiş siyasi bir çözüm olduğunu vurguladı.
Guterres ayrıca, gerginliğin daha fazla tırmanmaması için tüm taraflara yapıcı bir şekilde siyasi süreçte rol alması çağrısı yaptı.
..“Ölenler arasında öğretmenler de var” Suudi Arabistan ve ABD uçakları tarafından düzenlendiği öne sürülen saldırı sonucu hayatını kaybedenler arasında öğretmenlerin de olduğu aktarıldı.Zülfikar Gençtürk
15-temmuz.net haberleri
E-Posta: [email protected]..
YORUMLAR