Giriş Tarihi: 25.02.2017 19:49 Son Güncelleme Tarihi: 02.03.2017 10:09
Cumhurbaşkanlığı sistemi neden gerekli?
Cumhurbaşkanlığı sistemi nedir?
Cumhurbaşkanlığı Sistemi, tıpkı parlamenter sistem gibi, demokratik bir hükümet modelidir.
Bu sistemde Cumhurbaşkanı doğrudan halka karşı sorumludur.
Halk, Cumhurbaşkanı'nı da, Meclis'i de kendisi seçer.
Halkın siyasetin merkezinde olduğu bir sistemdir. Halk, hükümeti doğrudan kurar ve ona doğrudan müdahale eder.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'ndeki en mühim unsur millettir. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı Sistemi için aynı zamanda "millet hükümeti" sistemi de denilebilir.
Cumhurbaşkanlığı sistemine neden ihtiyaç var?
Halk iradesi: 2007 yılında, Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesini öngören Anayasa değişikliği halktan %67 oranında destek alarak kabul edildi. 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ise, halk bu kez siyasette etkili bir Cumhurbaşkanı istediğini gösterdi. İcra makamının Cumhurbaşkanlığına geçmesiyle, yürütme içinde çift başlılık ortaya çıktı. Bu duruma bağlı olarak, Anayasa'nın, halkın ortaya koyduğu iradeye uygun hale getirilmesi ihtiyacı doğdu.
Vesayetin sonu: Cumhurbaşkanlığı Sistem'inin belki de en önemli avantajı, siyaset dışı yollarla iktidar olma yoluna son vermesidir. Yürütmenin zayıflatıldığı dönemlerde etkili olan siyaset dışı güçlerin Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde kendisini göstermesi pek mümkün olmaz.
İstikrar: Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde yürütme organı Meclis'teki dengelerden etkilenmediği için siyasi istikrarsızlığın önüne geçilir. Böylece Türkiye'de geçmiş yıllarda olduğu gibi yönetim kargaşası yaşanma tehlikesi bertaraf edilir.
Kuvvetler ayrılığı: Doğrudan halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı ve ona bağlı yürütme organı Meclis içinden çıkmaz. Dolayısıyla parlamenter sistemde iç içe geçmiş olan yasama, yürütme ve yargı kuvvetleri Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde birbirinden tam olarak ayrılır. Hiçbir kuvvet birbirine üstünlük kuramaz, kuvvetler birbirine karşı bağımsızlığını elde eder.
Daha etkin bir sistem: Meclis dengelerine bağlı hükümetlerin bürokrasiye egemen olmakta zorlandığı parlamenter sistemin aksine, karar alma mekanizmaları çok daha süratli ve isabetli çalışır. İyi bir yönetimle birlikte hızlı ve kolay karar alabilmek, ülkenin çok daha güçlü şekilde kalkınması sağlar.
Mevcut hükûmet sisteminin sorunları nelerdir?
Halk icraatta bulunan bir Cumhurbaşkanı isterken mevcut Anayasa bu yeni ihtiyacı karşılayamıyor.
Mevcut parlamenter sistemde yürütme yasamanın içinden çıkar. Yani yasama ile yürütme arasında kesin bir çizgi yoktur.
Çift başlı bir yönetim vardır. Cumhurbaşkanı yürütme yetkisini başbakan ve bakanlar ile paylaşmaktadır. Bu da yetki kargaşasına yol açmaktadır.
Türkiye'de kurulan hükümetlerin ömrü ortalama 1,5 yıl olmuştur. Başka bir deyişle, 94 yıllık Cumhuriyet tarihimizde 65. Hükümet kurulmuştur. Parlamenter geçmişimiz zayıf koalisyonlarla doludur.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi federalizmi zorunlu kılar mı?
Hayır kılmaz. Çünkü Cumhurbaşkanlığı Sistemi bir hükümet biçimiyken federalizm bir devlet yapısı çeşididir.
Hükümet biçimleri ve devlet yapıları ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.
Başkanlık sistemiyle idare edilen Güney Kore, Peru, Kosta Rika ve Şili ile yarı-başkanlık sistemiyle idare edilen Fransa gibi ülkeler üniter (bütüncül) devlet yapısına sahiptir.
Öte yandan parlamenter sisteme sahip Almanya, Kanada, Hindistan ve Avustralya gibi ülkeler ise federal devlet yapısını benimsemiştir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi bir rejim değişikliği midir?
Değildir çünkü Cumhurbaşkanlığı ve parlamenter sistem birer hükümet sistemidir, rejim değildir.
Hükümet sistemi; yasama, yürütme ve yargı organlarının kuruluşu ve aralarındaki ilişkileri ifade eder.
Hangi hükümet biçiminin benimsediğinden bağımsız olarak Türkiye'nin siyasi rejimi demokratik ve laik cumhuriyettir. Teklifte, bunun aksini iddia eden hiçbir madde yoktur.
Sistem değişikliğinin en önemli amaçlarından biri de bugüne kadar demokratik sistemi kesintiye uğratan vesayetçi yapıları ortadan kaldırmaktır.
Böylece Cumhurbaşkanlığı Sistemi ile Türkiye'nin demokratik ve laik cumhuriyet rejimi daha güçlü hale gelecektir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi "tek adamlık" sistemi midir?
Değildir. Mevcut parlamenter sistemde kuvvetler ayrı olmadığı için bu sistem otoriterleşmeye daha müsaittir.
Nitekim Hitler Almanyası da Stalin Rusyası da parlamenter sistemle yönetilen tek adam rejimleriydi.
Üstelik yeni sistemde Cumhurbaşkanlığı görevine süre sınırı getirilmektedir. Bu da "tek adamlık" ihtimalini azaltmaktadır.
Demokrasinin tartışmasız kabul edilen öncelikli şartı serbest seçimlerdir.
Türkiye gibi seçimlerin sağlıklı bir şekilde yapıldığı demokrasilerden "tek adam" çıkmaz.
Demokrasinin ikinci önemli şartı çoğulculuktur. Türkiye'de kökleşmiş farklı siyasal eğilimler ve bunları temsil eden siyasi partiler bulunmaktadır.
Cumhurbaşkanı'nın Meclis'i tek taraflı feshetme yetkisi var mı?
Hayır çünkü Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde fesih yetkisi yoktur.
Fakat hem Cumhurbaşkanı hem de Meclis seçimleri yenileme kararı alabilir.
Cumhurbaşkanı seçim yenileme yetkisini kullanırsa bir görev döneminden feragat etmiş olur.
Meclis'in Cumhurbaşkanı'nı azletme yetkisi var mı?
Cumhurbaşkanı hakkında Meclis'te üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması talep edilebilir.
Soruşturma açılması talebine ilişkin önergeyi görüşen Meclis, üye tamsayısının beşte üçünün oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.
Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz.
Meclis, soruşturma açılan Cumhurbaşkanı hakkında üye tamsayısının üçte ikisinin oyuyla Yüce Divan'a sevk kararı alabilir.
Yüce Divan'da seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı'nın görevi sona erer.
Teklif edilen sistemde denge ve denetleme nasıl düzenlenmiştir?
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde denge ve denetleme mekanizmaları parlamenter sisteme nazaran daha gelişmiştir.
Bu sistemde kuvvetler ayrılığı ilkesi daha net bir şekilde tatbik edildiği için Cumhurbaşkanı ve yürütme Meclis tarafından daha objektif bir şekilde denetlenir.
Yürütmenin hazırladığı bütçe ancak yasamanın onayıyla yürürlüğe girebilir ve bütçenin denetimi de yine yasamaya aittir.
Yargının Cumhurbaşkanı'nın ve yürütmenin idarî işlerini denetleme yetkisine sahip olması bir başka dengeleme unsurudur.
Cumhurbaşkanlığı kararnameleri Anayasa yargısı tarafından denetlenecektir.
Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ilgilendirdiği alana dair bir kanun çıkması halinde kararnameler yürürlükten kalkacaktır.
Cumhurbaşkanı seçimleri yenilerse kendi görevi de iptal olur ve halk devreye girerek denge ve denetleme sürecinde belirleyici bir unsur olur.
Bütçe nasıl teklif edilecek? Meclis'in onay yetkisi nasıl olacak?
Mevcut sistemde bütçeyi hazırlayan hazırlayan da oylayan da aynı kişilerdir.
Yürütme elemanları Meclis'e sundukları bütçe teklifini Meclis'te oylarlar ve parlamento çoğunluğuna sahiplerse bütçeyi sorunsuzca geçirebilirler.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde ise bütçe Cumhurbaşkanı ve bakanlar tarafından hazırlanır ve Meclis'in onayına sunulur. Meclis'in bütçeyi kabul etmeme yetkisi ve kabul ettiği bütçenin harcamalarını da denetleme sorumluluğu vardır.
Ayrıca, Meclis yeni bütçeyi kabul etmezse geçen senenin bütçesi değerleme oranı nispetinde artırılarak yürürlüğe konur ve böylece ciddi bir sistem içi tıkanıklığın önüne geçilir.
Yeni sistemde Cumhurbaşkanı'na yüklenen yeni sorumluluklar nelerdir?
Mevcut sistemde Cumhurbaşkanı'nın cezai ve hukuki sorumluluğu yoktur. Cumhurbaşkanı sadece vatana ihanet suçlamasıyla yargılanabilir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde ise Cumhurbaşkanı'na cezai sorumluluk getiriliyor. Meclis Cumhurbaşkanı'nı başka suçlamalarla da Yüce Divan'a gönderebilir.
Cumhurbaşkanı hakkında milletvekillerinin beşte üçünün (360) oyuyla soruşturma açılabilir. Hakkında soruşturma açılan Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz.
Cumhurbaşkanı, milletvekillerinin üçte ikisinin (400) oyuyla Yüce Divan'a sevk edilebilir. Yüce Divan'da seçilmeye engel bir suç sebebiyle mahkûm edilirse görevi sona erer.
Mevcut Anayasa'da hükümetin kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi varken yeni sistemde Cumhurbaşkanı'nın kararname çıkarma yetkisi vardır. Ancak cumhurbaşkanlığı kararnameleri kanun hükmünde değildir.
Kararname hiyerarşik olarak Anayasa ve kanunların altında yer alacaktır. Dolayısıyla kanunla düzenlenen bir alanda Cumhurbaşkanı kararname çıkaramayacaktır.
Yeni sistemde Cumhurbaşkanlığı görevine süre sınırı getirilmektedir. Bir kişi en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilecektir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi, devlet geleneğimize uygun mudur?
Evet uygundur. Eski Türkçe'de Cumhurbaşkanı'na "reis-i cumhur" denirdi. Riyaset, yani reislik/başkanlık, ülkemizin tarihinde sıkça rastlanan bir olgudur; toplumumuzu ayakta tutan yapı taşıdır.
Toplumun en küçük birimi olan ailenin idarecisine de en büyük siyasi kurum olan devletin baş idarecisine de "reis" denmiştir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi bu anlamda "yeni" bir sistem değildir ve devletin topluma uygun hâle getirilmesi olarak da görülebilir. Bu sebeple devlet geleneğimize parlamenter sistemden daha uygundur.
Cumhurbaşkanı'nın partisiyle ilişkisi nasıl olacak?
Yeni sistemde Cumhurbaşkanı bir siyasi partinin üyesi, idarecisi ya da genel başkanı olabilecektir. Ancak Cumhurbaşkanı'nın bir siyasi parti üyesi olması şart değildir.
Türk siyasi tarihinde partileriyle ilişiklerini sürdüren cumhurbaşkanları olmuştur.
Cumhurbaşkanları Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü görevleri süresince CHP'nin genel başkanlığını; Cumhurbaşkanı Celal Bayar ise DP üyeliğini devam ettirmiştir.
Kimi cumhurbaşkanları da resmiyette partileriyle ilişiklerine kesmelerine rağmen yakınlıklarını sürdürmüşlerdir.
Cumhurbaşkanlarından Süleyman Demirel'in DP'yle Turgut Özal'ın ANAP'la ve Ahmet Necdet Sezerin CHP ile kurduğu bağ, görünürde partili olmamalarına rağmen, hafızalarda tazeleğini korumaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde tarafsızlık partisiz olmak değil, halkın tamamına aynı şekilde hizmet etmek demektir.
Teklif edilen sistemin darbelerin önlenmesinde nasıl bir etkisi olacak?
Darbeler siyasi belirsizlikten ve ekonomik krizden doğar.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde istikrarsızlığın sebebi olan zayıf koalisyonlar yerine daha güçlü bir siyaset kurumu mevcuttur.
Siyasi istikrarın ekonomik yatırımı teşvik ettiği bir ortamdaysa darbe söz konusu değildir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde kuvvetler ayrılığı nasıl sağlanacak?
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde hiçbir kişi veya makam aynı anda hem yasama hem de yürütme organında görev alamayacaktır.
TBMM sadece yasama işlevini, Cumhurbaşkanı'nın başkanlığındaki yürütme ise sadece hükümet etme işlevini yerine getirecektir.
Bakan atanan milletvekilinin vekilliği düşecektir. Mevcut sistemde olduğu gibi bir kişi hem milletvekili hem de bakan olmanın getirdiği olağanüstü yetkilere sahip olamayacak.
Cumhurbaşkanı ve bakanlar da yasama faaliyetlerinde bulunamayacaktır.
Hükümet Meclis'e kanun tasarısı bile getiremeyecek, sadece milletvekilleri kanun teklifi verebilecektir.
Böylece milletvekilleri kanun yapma ve yürütmeyi denetleme gibi sorumluluklarını daha etkin yerine getireceklerdir.
Yeni sistemde Anayasa Mahkemesi'nin Yüce Divan sıfatıyla Cumhurbaşkanı'nı, Cumhurbaşkanı yardımcılarını ve bakanları yargılama yetkisi bulunmaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde Meclis etkisizleşecek mi?
Hayır. Kanun yapma, değiştirme ve kaldırma yetkisi Meclis'e aittir.
Para basılmasına, savaş ilanına ve uluslararası anlaşmaların onaylanmasına karar vermek de yine Meclis'in görevleri arasındadır.
Meclis; Meclis araştırması, Meclis soruşturması, soru önergesi ve genel görüşme yollarıyla yürütme organıını denetler.
Cumhurbaşkanı'na yargı yolu kapanmadığı gibi bu yolu açan kurum da yine Meclis'tir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun (HSK) 4 üyesini Cumhurbaşkanı atarken 7 üyesini Meclis atar.
Meclis'in seçimleri yenileme yetkisi var.
Olağanüstü hal ilan etmek Cumhurbaşkanı'nın yetkisindedir fakat Meclis de gerekli gördüğü takdirde olağanüstü hâlin süresini kısaltabilir, uzatabilir ya da olağanüstü hâli kaldırabilir.
Yürütme erki kanun tasarısı sunabilecek mi?
Yürütme organları kanun tasarısı sunmak gibi yasama faaliyetlerinde bulunamaz.
Kanun teklif etme, yapma, değiştirme veya iptal etme yetkisi Meclis'e aittir.
Bakanların sorumluluğu ne olacak?
Bakanlar kendi bakanlıklarının idaresinden sorumludurlar ve Cumhurbaşkanı'na hesap verirler.
Milletvekilleri bakan olabilecek mi?
Milletvekilleri bakan olabilirler fakat bakan olarak atanan milletvekillinin vekilliği düşer.
Teklif edilen sistem iki meclisli mi olacak?
Hayır, teklif edilen sistemde tek meclis vardır.
Cumhurbaşkanı'nın sorumlulukları nelerdir?
Cumhurbaşkanı Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder.
Anayasa'nın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder.
Milli güvenlik politikalarını belirler. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne hareket emri verir.
Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti'nin temsilcilerini gönderir.
Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, üst düzey diplomatları ve üst düzey kamu görevlilerini atar ve görevden alır.
Meclis'te kabul edilen kanunları yayımlar ya da tekrar görüşülmek üzere Meclis'e geri gönderir.
Anayasa değişikliklerini gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
Yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarır.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar nasıl atanacak ve azledilecek?
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar Cumhurbaşkanı tarafından atanırlar ve sadece Cumhurbaşkanı'na karşı sorumludurlar.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleri ile ilgili suç işledikleri iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.
Meclis üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan'da seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde Bakanlar Kurulu var mı?
Parlamenter sistemde Bakanlar Kurulu, Meclis tarafından denetlenen bir yürütme organıdır.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde ise yürütme elemanları sadece Cumhurbaşkanı'na karşı sorumlu oldukları için Bakanlar Kurulu yoktur.
Cumhurbaşkanı yardımcılarının görev ve yetkileri ile sorumluluğu nasıl olacak?
Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içinde Cumhurbaşkanlığı seçimi yapılır. Bu süre zarfında Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder.
Cumhurbaşkanı'nın hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder.
Hakimlerin tamamını Cumhurbaşkanı mı atayacak?
Hakimlerin atanması Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafından yapılacaktır.
Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabul etme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme ve birinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme, görevden uzaklaştırma işlemlerini gerçekleştirecektir.
HSYK üyelerini sadece Cumhurbaşkanı mı atayacak?
Hayır. Üye sayısı 13 olan Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun sadece 4 üyesi Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.
Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Müsteşarı'nın doğal üye kabul edildiği HSK'nın kalan 7 üyesi ise Meclis tarafından seçilecek.
Anayasa Mahkemesi denetimi nasıl olacak?
Anayasa Mahkemesi; Anayasa değişikliklerinin, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve TBMM İçtüzüğünün Anayasa'ya uygunluğunu denetleyecek ve bireysel başvuruları karara bağlayacak.
Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları, bakanlar, yüksek yargı organlarının başkan ve üyeleri, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarını görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayacak mercii Anayasa Mahkemesi'dir.
Seçimler neden aynı gün yapılacak?
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde seçimlerin senkronizasyonu açısından üç farklı model mevcuttur: "eş zamanlı", "kısmen eş zamanlı" ve "eş zamanlı olmayan".
Yasama ve yürütme seçimlerinin aynı günde yapıldığı model "eşzamanlı" seçim modelidir.
Eş zamanlı seçim modelinde maksat; siyasi görüşleri benzeyen kişilerin seçilmesini sağlamak ve böylece çatışmaları azaltmaktır.
Yine bu modelde yasama ve yürütme kuvvetleri arasında çıkacak bir anlaşmazlık seçimlerin aynı gün yenilenmesiyle çözülebilir.
"Cumhurbaşkanlığı kararnamesi" ne demek?
Yürütme alanında Cumhurbaşkanı'nın kararname çıkartma yetkisidir.
Cumhurbaşkanlığı tipi hükümet sistemlerinde sistemlerinde Cumhurbaşkanı'na yürütme alanını düzenleme yetkisi verilir.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde Cumhurbaşkanı yürütmenin başıdır. Yürütme alanında kararname çıkarma yetkisi tanınmazsa sistem işlemez.
Mevcut Anayasa'da hükümetin kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vardır. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ise kanun hükmünde değildir.
Kararname hiyerarşik olarak Anayasa ve kanunların altında yer alır.
Bu yüzden kanunla düzenlenen bir alanda Cumhurbaşkanı kararname çıkaramayacaktır.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde ise kanun hükümleri uygulanacaktır.
Cumhurbaşkanı kanun hükmünde kararname çıkarabilir mi?
Evet fakat Cumhurbaşkanı'nın bu yetkisi sadece olağanüstü hallerde geçerlidir.
Cumhurbaşkanı hangi konularda kararname çıkarabilir?
Cumhurbaşkanı, yürütmeye dair her konuda kararname çıkarabilir.
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri kararname ile düzenlenir.
Fakat bir konuda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabilmesi için kanunlarda o konuyu düzenleyen açık hükümlerin bulunmaması gerekir.
Ayrıca Cumhurbaşkanı temel hak ve hürriyetler ve siyasi hak ve hürriyetler hususlarında kararname çıkaramaz.
Kanunla kararname yürürlükten kaldırılabilir mi?
Evet, kaldırılabilir. Kanunlar ile kararnamelerde aynı konuda farklı hüküm bulunması durumunda kanun hükümleri uygulanır.
Yani Meclis, Cumhurbaşkanı'nın çıkardığı bir kararnameye karşılık çıkaracağı bir kanun ile o kararnameyi geçersiz kılabilir.
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile hak ve özgürlükler sınırlanabilir mi?
Hayır. Temel hak ve özgürlükler kararname ile düzenlenemez.
Teklif edilen sistemde olağanüstü hal nasıl düzenlenecek?
Olağanüstü hal ilan etme yetkisi ve sorumluluğu Cumhurbaşkanı'na aittir. Fakat Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü hâlin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir.
Cumhurbaşkanı'nın talebiyle Meclis her defasında 4 ayı geçmemek üzere olağanüstü hal süresini uzatabilir.
Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü hâlin gerekli kıldığı konularda kararname çıkarabilir.
Olağanüstü hal sırasında çıkarılan kararnameler 3 ay içinde Meclis'te görüşülür ve karara bağlanır. Aksi takdirde yürürlükten kalkar.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi ile ekonomik gelişme arasında nasıl bir ilişki var?
Ekonomik gelişme siyasi istikrarla doğrudan irtibatlıdır.
İdârî boşluk veya siyasi istikrarsızlık yatırımcılar için belirsiz bir ekonomik ortam ifade eder.
Ülkemiz zayıf ve başarısız koalisyonlar sebebiyle sık tekrarlanan seçimlerle defaatle hükümetsiz kalmış ve istikrarsızlığa savrulmuştur.
Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nde ise hükümet kuramamak veya ancak zayıf bir koalisyon kurabilmek gibi durumlar yaşanmaz.
Teklif edilen sistem gündelik hayata nasıl yansıyacak?
Bir hükümet biçiminin gündelik hayata yansımaları küçümsenmeyecek derecede önemli olabilir.
2001 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer dönemin başbakanı Bülent Ecevit'e Anayasa kitapçığını fırlattığında Cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik krizi patlak verdi.
1 senede 600.000 kişi işsiz kaldı; milyonlarca kişi olumsuz etkilendi.
Siyasi ve ekonomik krizlere yol açan mevcut sistemin yerine Cumhurbaşkanlığı Sistemi'nin inşa edilmesiyle gündelik hayatın kalitesi artacak, ekonomik gelişmelerin gerçekleşmesi kolaylaşacaktır. (Kaynak: bizimicineniyisi.com)
YORUMLAR