48 Roman örgütünden 'Geber' tepkisi

“Çocuklarımız aç, nasıl evde kalalım” diyen kadına sosyal medyada 'Geber' diye yanıt veren İstanbul Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdür Yardımcısı Nail Noğay’ın sözlerine Roman Derneklerinden tepki geldi. 48 Roman Derneği adına yapılan açıklamada Noğay’ın sözlerinin ırkçı ve nefret dolu” olduğu ifade edildi, “Görevini kötüye kullanan Nail Noğay derhal istifa etmeli ve hakaret ettiği anneden özür dilemelidir!” denildi.

09 Nisan Perşembe 2020   Saat: 12:44

ANKARA - Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdür Yardımcısı Nail Noğay’ın sosyal medya hesabından yaptığı “Geber” paylaşımına ilişkin 48 Roman Derneği ortak açıklamayla tepki gösterdi.

Noğay’ın ifadelerini üzüntüyle karşıladıklarını ifade eden derneklerin açıklamasında, “Görevini kötüye kullanan Nail Noğay derhal istifa etmeli ve hakaret ettiği anneden özür dilemelidir” denildi.

‘ÜZGÜNÜM DEMESİNİ BEKLERDİK’

8 Nisan Dünya Romanlar Günü’nde korona virüsü salgını dolayısıyla Romanların yaşadığı mağduriyetlere dikkat çekmek için 48 Roman Sivil Toplum Kuruluşu bir araya gelerek ortak bir çağrıda bulunulduğu hatırlatan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

DESTEK MESAJI BEKLERDİK: Yürüttüğümüz kampanya kapsamında çağrıda bulunmanın yanı sıra ailelerden gelen yardım taleplerini, videolar eşliğinde basın mensuplarıyla paylaştık. Tüm içerikler toplumun hayatta kalma mücadelesine dair gerçekleri gözler önüne seren, vicdana hitap eden, art niyet taşımayan cümlelerden ibaretti. 8 Nisan Dünya Romanlar Günü gibi Romanlar için özel anlam taşıyan böyle bir günde durumunu anlatan aileye, “Geber.” tepkisi vermek yerine “Üzgünüm, sizin için elimizden geleni yapmalıyız” şeklinde bir yaklaşımı içeren destek mesajı beklerdik! İnsanlık açısından olmasa bile görevi gereği beklerdik!

DUYARSIZLIK KABUL EDİLEMEZ: Devlete en ihtiyaç duyduğumuz bu anda, yoksulların, kırılgan kesimlerin sorununu çözme sorumluluğunda olan kurumların yöneticilerinin bu kesimlerin ihtiyaçlarına duyarsızlığı kabul edilemez. Görevini kötüye kullanması ve nefret dolu üslubu kabul edilemez. Roman Strateji Eylem Planı ivedilikle hayata geçirilmeli, bu eylem planını uygulaması gerekenlerin de ayrımcı bakış açısından ve ırkçı zihniyetten uzak olması gerekmektedir.

YOKSUL GRUPLARIN SESİ OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ: "Biz bize yeteriz" sloganlarıyla zorlukları aşmaya çalışırken ırkçı, ayrımcı yaklaşımların birlikte mücadele etme ruhunu zedelediğini hatırlatarak birlik ve beraberlik çağrısında bulunuyoruz. Roman olsun olmasın, ağır şartlar altında hayatta kalma mücadelesi veren yoksul ve kırılgan grupların sesi olmaya devam edeceğimizi belirtiyoruz. Irkçı yaklaşımlara tepki gösteren vicdanlı, duyarlı tüm vatandaşlara, sesimiz olmaya devam eden basın mensuplarına da özellikle teşekkür ediyoruz.

AÇIKLAMAYA İMZA ATAN KURULUŞLAR ŞUNLAR:

1. Anadolu Abdalları Ortak Platformu – İstanbul

2. Anadolu Yakası Ayrom Derneği - İstanbul

3. Avrupa ve Balkan Roman Dernekler Birliği Federasyonu – Edirne

4. Çekmeköy Roman Derneği - İstanbul

5. Dikili Romanlar Derneği - İzmir

6. Diyarbakır Domlar ve Romanlar Kültür Dayanışma ve Gençlik Spor Kulübü Derneği - Diyarbakır

7. Dom Toplulukları Derneği -Hatay

8. Dudullu Roman Derneği - İstanbul

9. Edirne Dernekler Federasyonu – Edirne

10. Edirne Roman Gençliği Derneği - Edirne

11. Edirne Süpürgeciler Mahallesi Yardımlaşma Derneği - Edirne

12. Ege Bölgesi Roman Dernekleri Federasyonu

13. Ege Romanlar Gençlik Derneği – İzmir

14. Ege Romanları Selanik Derneği – İzmir

15. Gaziantep Müzisyen Geliştirme ve Spor Derneği - Gaziantep

16. Göçmen ve Roman Çocuklarına Eğitim Derneği - İstanbul

17. Gömeç Romanlar Kültür ve Dayanışma Derneği - Balıkesir

18. Gördes Çağdaş Romanlar Derneği – Manisa

19. Gördes Şen Romanlar Derneği – Manisa

20. Gülenyüz Yaşamla Mücadele Derneği - İstanbul

21. Hatay Dom Federasyonu - Hatay

22. Hatay Dom Gençleri Koruma Derneği - Hatay

23. Hatay Dom Kadınları Derneği - Hatay

24. Hatay Dom Müzisyenleri Derneği - Hatay

25. Hatay Ellerin Sesi Derneği - Hatay

26. Hatay Engellilere Gülümse Derneği - Hatay

27. Hatay Roman Abdal ve Domlar Birliği Yardımlaşma ve Dayanışma Dermeği - Hatay

28. İstanbul Anadolu Yakası Tüm Romanlar Derneği - İstanbul

29. İstanbul Öz Roman Çiçekçiler Derneği – İstanbul

30. İstanbul Roman Çiçekçiler Derneği – İstanbul

31. İzzetpaşa Roman Spor Derneği – İstanbul

32. İzzetpaşa Romanları Kalkındırma Derneği – İstanbul

33. Karadeniz Bölgesi Roman Kültürünü Araştırma Eğitim ve Kalkındırma Derneği – Samsun

34. Kilis Abdallar Dayanışma ve Spor Derneği - Kilis

35. Kilis Davulcular Yardımlaşma ve Spor Derneği - Kilis

36. Manisa Bölgesi Romanları Roman Kültürünü Koruma ve Yaşatma Derneği – Manisa

37. Muratlı Genç Romanlar Derneği -Tekirdağ

38. Roman Gençlik Derneği- Edirne

39. Romanlar Gençlik Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği-İzmir

40. Selimşahlar Romanlar Derneği – Manisa

41. Sıfır Ayrımcılık Derneği - İstanbul

42. Şanlıurfa Davulcular – Zurnacılar Derneği – Şanlıurfa

43. Şişli Roman Kültürünü Destekleme Derneği – İstanbul

44. Trakya Müzisyenler Derneği

45. Trakya Roman Gençleri Eğitim Kültür Araştırma İstihdam ve Yardım Derneği – Edirne

46. Trakya Romanları Eğitim Araştırma Kültür Geliştirme Derneği - Edirne

47. Yenişehir Roman Kadınları Kalkındırma Derneği – İzmir

48. Yenişehir Romanları Kalkındırma ve Güzelleştirme Derneği – İzmir

Bugün 8 Nisan Dünya Romanlar Günü. Romanlar Koronavirüsten en çok etkilenen kırılgan gruplardan biri. Ellerindeki meslekleri; çiçekçilik, düğün müzisyenliği, kağıt toplayıcılık, seyyar satıcılık iken şimdi hiçbirini yapamaz hale geldiler. Derin bir yoksulluk yaşıyorlar. Ve durumları günden güne daha kötüye gidiyor.

50 Roman derneği ortak bir bildiri yayınlayarak ortak bir çağrıda bulundu.

"Roman toplumu virüsten çok açlıkla mücadele ediyor" denilen çağrı metni şöyle:

Her yıl çeşitli etkinliklerle kutladığımız 8 Nisan Dünya Romanlar Günü’nü bu yıl koronovirüs ekseninde ve acil eylem planı talebiyle gündeme getirmek istiyoruz.
8 Nisan 1971 tarihinde 14 ülkeden gelen Roman delegelerin katılımıyla ilk Dünya Roman Kongresi düzenlendi. Kongrede Romanlara yönelik olumsuz yargılara, ırkçılığa ve ayrımcılığa karşı güçlü bir sesle itiraz edildi. O gün örgütlü mücadele başladı. Kongrelere katılan delege sayısı, yıldan yıla arttı. 1990 yılındaki 4. kongreye yaklaşık 300 Roman delege katıldı ve o kongrede, 8 Nisan’ın Dünya Roman Günü olarak kutlanmasına karar verildi. Bu bir bakıma hüzünlü bir zaferdi. Çünkü tarih boyunca hiçbir savaşa ortak olmayan Roman toplumu, her savaşın bedelini bir şekilde ödemişti. Kimi zaman yerlerinden edilerek kimi zaman katledilerek!

Hitler Almanya’sında Romanlar, korkunç deneylerde kobay olarak kullanıldı, gaz odalarında öldürülerek yakıldı, üç kuşak Roman kanı taşıyanlar dahi yok edildi. Zulüm, bununla sınırlı kalmadı. İspanya’da Romanların kulakları kesildi, anadilleri yasaklandı, Çekoslovakya’da birçok Roman kadın, rızaları olmaksızın kısırlaştırıldı… Romanlar dünyanın dört bir tarafında buna benzer insanlık dışı uygulamalara maruz kaldı.

Böyle acı dolu geçmişe sahip olan Romanlar için örgütlü mücadeleye girişmek elbette bir zaferdi. O günden beri, her 8 Nisan’da bu hüzünlü zafer kutlanıyor.

ROMANLAR BU TOPLUMUN AYRILMAZ PARÇASI
Türkiye’de Romanlar toplumun ayrılmaz parçası olsa da bu durum, hala bir gerçek olarak kabul görmüyor. Romanlar, en temel haklarını diğer vatandaşlarla eşit ölçüde kullanamıyor. Kullanmak istese de -başta ayrımcı davranışlar olmak üzere- ciddi engellerle karşılaşıyor.

Romanlar eğitim, istihdam, barınma, sağlık ve sosyal hizmetler alanındaki en temel haklara erişemediği gibi saydığımız tüm alanlarda şiddetli ayrımcılığa uğruyor.
Olağan dönemde bile haklarına erişemeyen Romanlar, koronovirüsün dünyayı sardığı böyle olağan üstü dönemlerde neler yaşıyor derseniz; öncelikle söylemeliyiz ki, Romanlar bir kez daha derin ayrımcılıkla karşı karşıya! Bir ilçede “Romanlar zaten virüslü!” denilerek mahalle ilaçlanmıyor. Bir başka ilçede kâğıt topladıkları arabalara el konuyor, üstüne üstlük bir de ceza yazılıyor! Bazı yerlerde sosyal yardım almaya gidenler, eli boş dönüyor. Bireylerden “Bizi virüs öldürmezse açlık öldürecek.” isyanı yükseliyor.

Salgın öncesinde, derin yoksulluğa rağmen bir şekilde hayatta kalma stratejisi geliştiren Romanlar için yeni bir dönem başladı. Toplum, son yıllarda temel haklara erişme kaygısı taşırken artık “Hayatta kalabilecek miyim?” kaygısı taşıyor.
2012’den beri Roman Sivil Toplumu, “her an afetteymiş gibi” davranılarak politika üretilmesini, acil eylem grubu oluşturulmasını talep ediyor. Yıl 2020, acil eylem grubu yok ama acil eylem durumu var. Bu apaçık ortada!

Roman vatandaşlar için acilen harekete geçilmesini talep ediyor, bir kez daha “Ayrımcılığa artık son verin!” diyoruz.

ACİL TALEPLER NELER?
• Sosyal yardımlar kapsamında KOVİD-19 mücadelesi süresince bu yoksul kırılgan kesimlere düzenli nakit yardımında bulunulması,
• Yoksul kesimlerin gıda temininde sorun yaşamaması için erzak desteği/sıcak yemek desteği sağlanması,
• İçinde deterjan, sabun, kolonya, kağıt mendil gibi malzemelerin bulunduğu hijyen kitlerinin dağıtılması,
• Su, elektrik, iletişim, doğal gaz faturalarının ödemesinin mücadele bitene kadar ertelenmesi ve ödemelerinin zamana yayılması,
• Su, elektrik, iletişim, doğal gazı kesik olanlara ivedilikle su, elektrik, doğal gaz ve iletişim hizmetlerinin yeniden verilmesi,
• Yoksul ve kırılgan kesimlerin ulaşabileceği mobil ve gezici sağlık hizmeti verilmesi,
• KOVİD-19 şüphesi gösteren evsizlerin izolasyonda olabilecekleri, düzenli ve besleyici gıdalarla beslenebilecekleri, sağlık personeli desteği olan mekanların tahsis edilmesi,
• İlaç katkı paylarının KOVİD-19 ile mücadele süresince kaldırılması,
• Nüfus yoğunluğu oldukça yüksek olan bu mahallelerde düzenli aralıklarda dezenfeksiyon yapılması,
• Mahallelerde sosyal yaşamın, dayanışmanın bir parçası olan kapı önü toplanmalarının yapılmaması konusunda bilgilendirme yapılması,
• KOVİD-19’dan korunma, salgının önlenmesi konusundaki kamu spotlarının düzenli olarak STK’lar ve toplum önderleri aracılığıyla yoksul kırılgan kesimlerin çevrelerinde yayılmasının temin edilmesi,
• KOVİD-19 sonrasında eğitimden kopan Roman çocukları için telafi eğitimi planlanıp uygulanması,
• İşini kaybetmiş ailelerin tekrar iş kurana kadar Toplum Yararına Program (TYP) kapsamında değerlendirilmesi,
• İvedi bir şekilde okur-yazar olmayan Romanlar için okur yazarlık kursuna başlatılması.
Yukarıda sıralananlar gibi yoksul kırılgan kesimlerin ihtiyaç ve özelliklerini dikkate alan önlemlerin, bu kesimlerin mağduriyetlerini azaltmasının yanı sıra, halk sağlığını koruyacağı ve KOVİD-19 yayılma hızını düşüreceği açıktır. İlgili kamu kurumları ve yerel yönetimlerin koordinasyon içinde gerekli tedbirleri çeşitlendirip alacağını umuyoruz.