Giriş:24 Mayıs 2016 04:26: Son Güncelleme:24 Mayıs 2416 08:06

Türkiye artık 'küresel oyuncuyum' dedi.

Birleşmiş Milletler'in (BM) düzenlediği Dünya İnsani Zirvesi, Türkiye'nin ev sahipliğinde başladı. Zirve, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve 60 devlet ve hükümet başkanının katılımıyla İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenleniyor. Küresel insani yardım sisteminin masaya yatırıldığı zirvenin açılışında konuşan Erdoğan şunları söyledi:

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde İstanbul'da başlayan Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Zirvesi, Türkiye'den dünyaya '140 ülkelik yumuşak güç' ve 'insanlık dersi' içeren dört önemli mesaj verdi. Zirveyi yorumladığımız Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney 'aile fotoğrafı bile bir başarı' diyor...

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilki İstanbul'da gerçekleşen Dünya İnsanlık Zirvesi'nde güçlü mesajlar verdi: İltica ve sığınma süreci devam etse dahi varil bombalarından kaçan kim olursa olsun kapımızı asla insanlara kapatmayacağız.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi kapsamında, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile bir araya geldi.

1 SAATLİK GÖRÜŞME

İki lider arasındaki basına kapalı görüşme, yaklaşık 1 saat görüştü.

Birleşmiş Milletler'in (BM) düzenlediği Dünya İnsani Zirvesi, Türkiye'nin ev sahipliğinde başladı. Zirve, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve 60 devlet ve hükümet başkanının katılımıyla İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenleniyor. Küresel insani yardım sisteminin masaya yatırıldığı zirvenin açılışında konuşan Erdoğan şunları söyledi:

ERDOĞAN DÜNYA LİDERLERİNİ MEHTERLE KARŞILADI

İLK İNSANLIK ZİRVESİ: Tarihin ilk "Dünya İnsani Zirvesi"ne ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduğumu belirtiyorum. Zirvenin başta sıkıntı içinde hayatlarını sürdürmeye çalışan yüz milyonlar olmak üzere tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.

ACININ RENGİ, DİLİ, IRKI YOK: Zirvede bulunanlar olarak, hepimiz de acının rengi, ırkı, dili, dini olmadığını çok iyi biliyoruz. Bu anlayışla Türkiye dünyanın 140'ı aşkın ülkesinde, insani ve kalkınma yardım faaliyetleri yürütüyor, binlerce projeyi hayata geçiriyor.

KAPIYI KAPATMAYACAĞIZ: 3 milyonun üzerinde Suriyeli ve Iraklı mülteciyi misafir ediyoruz. İftiharla belirtmek isterim ki bu iltica, bu sığınma süreci devam etse dahi, varil bombalarından kaçan büyük bir tehditle karşı karşıya kalan ister Suriyeli olsun, ister Iraklı olsun, kim olursa olsun kapımızı hiç bir zaman insanlara, insanlığa kapamayacağız. İnsani yardımlarımızın ve insani kalkınma yardımlarımızın, 2014 yılı toplamı 6.4 milyar dolar. Bu süreçte küresel insani yardım sisteminin aksaklıkları, eksiklikleri bizzat tecrübe etme imkanı bulduk.

MEVCUT SİSTEM YETERSİZ: Sorunlara çözüm üretemeyen mevcut sistemin yükünü sadece belli ülkelerin omuzladığını görüyoruz. Herkesin elini taşın altına koyması gerekiyor. Birkaç dolarlık sıtma örtülerini dahi ihtiyaç sahiplerine ulaştıramayan, basit aşıları tedarik edemeyen, bu yüzden on binlerce çocuğun hayatını kaybetmesine seyirci kalan bir sistemde sorun var demektir.

ELİ KANLI DİKTATÖRLERİN PEŞİNİ BIRAKMAYACAĞIZ: Suriye'de şahit olduğumuz gibi uluslararası hukuk ihlallerinin sona erdirilmesi için daha fazla gayret sarf etmeliyiz. Biz bu anlayışla eli kanlı diktatörlerin peşini bırakmayacak, insanlığa karşı işlenen suçların cezasız kalmaması için elimizden geleni yapacağız.
MAZLUMLARA DAHA FAZLA YARDIM: Yerlerinden edilen çocuklara, engellilere ve diğer tüm mazlumlara daha fazla yardımcı olacağız. Yardımlara bağımlılığın azaltılması için her milletin kendi ayakları üzerinde durabilmesini temin edecek ezber bozan bir çalışma tarzına ihtiyaç var.
İHTİYAÇLAR ARTIYOR, KAYNAK ARTMIYOR: İhtiyaçlar her geçen gün artarken maalesef kaynaklar aynı oranda artmıyor. Yardımların finansmanında uluslararası toplum açısından sorumluluktan kaçma eğilimleri görüyoruz. Ülkemizdeki sığınmacılar için yaptığımız harcamalar 10 milyar doları aşmışken uluslararası toplumun katkıları 455 milyon dolarda kaldı. Dünya İnsani Zirvesi'nin tüm bu alanlarda dönüm noktası olmasını diliyorum. Gözlerini ve gönüllerini İstanbul'dan gelecek mesajlara ve taahhütlere kilitlemiş insanlara karşı sorumluluklarımızı bir an olsun aklımızdan çıkarmamalıyız.

YUVARLAK MASA TOPLANTISI
Erdoğan, açılışın ardından düzenlenen "Çatışmaları Önlemek ve Bitirmek İçin Politik Liderlik" konulu "1. Yüksek Düzeyli Yuvarlak Masa Toplantısı"ndaki konuşmasında da şunları söyledi:

GÜVENLİK KONSEYİNDE REFORM ACİL İHTİYAÇ: Türkiye olarak, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un 'Siyasi Liderlik' başlığı altında belirlediği 5 temel taahhüdün tamamına destek verdik. Adaletli, hızlı, şeffaf ve hesap verebilirlik ilkesi doğrultusunda çalışan bir BM Güvenlik Konseyi'ne bugün her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Güvenlik konseyinin temel işlevini yerine getirebilmesini temin edecek bir reforma tabi tutulması aciliyet arz ediyor. Bilhassa veto hakkının kullanımının sınırlandırılması yönünde ortaya konulan girişimleri desteklemeyi sürdüreceğiz.

ADİL YÜK PAYLAŞIMI İSTİYORUZ: Türkiye, uluslararası toplum adına üstlendiği ağır sorumlulukta gereken desteği ve katkıyı alamamaktadır. Biz artık daha adil bir yük paylaşımına gidilmesini bekliyoruz. Hem donör hem de milyonlarca sığınmacıyı barındıran bir ülke olarak, insani yardım sisteminin her iki tarafını da çok iyi anlıyoruz. Tüm donörleri insani yardım ve kalkınma yardımlarının bütçelendirilmesi konusuna daha esnek bir anlayışla yaklaşmaya davet ediyorum.

HERKES VERDİĞİ TAAHHÜDE BAĞLI KALSIN: Türkiye uluslararası insancıl hukukun, uluslararası insan haklarının ve mülteciler hukukunun uygulanmasındaki hassasiyetini sürdürecek. Terör örgütlerinin insani yardımları suistimal ederek, kendilerini meşrulaştırmalarına yönelik her adıma karşı çıkacağız. Herkesi bu oturumda ele alınan taahhütlere sözlere bağlı kalmaya, gereken kararlılığı sergilemeye davet ediyorum.'Mazlumlara daha fazla yardımcı olacağız. Eli kanlı diktatörlerin peşini bırakmayacak, yargılanmaları için her şeyi yapacağız. Gözleri ve gönülleri İstanbul'dan gelecek mesajlara kilitlenmiş insanlara karşı sorumluluklarımızı unutmamalıyız...'

HAVADA ZİRVE TRAFİĞİ
Dünya İnsani Zirvesi için İstanbul'a gelen liderlerin uçakları ve 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı'nda şehir dışında tatil yapan yolcuların dönüşü nedeniyle hava trafiğinde yoğunluk yaşandı. İç ve dış hatlarda toplam 145 bin yolcunun kullandığı Atatürk Havalimanı'na önceki gün bin 412 uçak iniş kalkış yaptı. Bazı uçaklar, havada tur atmak zorunda kaldı. Bazıları yakıt kritiğine girdi. Napoli, Nice, Basel, Bologna, Porto, Dublin, Kazablanka, Bingöl, Bodrum ve Dalaman uçakları Atatürk Havalimanı yerine Sabiha Gökçen'e ve Çorlu'ya yönlendirildi. Zirve ve tatilciler faktörlerine şiddetli fırtına da eklenince birçok seferde rötar yaşandı.
GUARDİAN'A YAZDIĞI MAKALEDE YÜK PAYLAŞIMI ÇAĞRISI YAPTI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Dünya İnsani Zirvesi dolayısıyla İngiliz Guardian gazetesi için özel bir makale kaleme aldı. "Dünya Türkiye'nin sığınmacı yükünü paylaşmalı" başlıklı makalesinde Erdoğan, Suriye'de savaşın 6. yılına girilirken yükün paylaşılması için daha adil bir mekanizmanın geliştirilmesi noktasında dünyaya çağrıda bulunarak, "Avrupalı liderler gerekli sorumlulukları almaya kararlıysa hâlâ geç değil. Yasadışı göçü önlemek için Türkiye ve AB birlikte çalışmalı ve yasal bir mekanizma oluşturmalı. Türkiye yüzyıllardır savaş ve baskılardan kaçanlar için bir güvenli liman oldu. Türkiye bu alanda dünyanın en cömert ülkesi olmaya devam ediyor" dedi.
SUNUCU İNGİLİZ BOND
Katılımcılar, aile pozunun çekilmesi sonrası açılış töreninin yapılacağı Harbiye Salonu'na geçti. Açılış oturumunda, dünyanın çeşitli yerlerinde dünyadaki savaş, açlık ve sefalet görüntülerinin yer aldığı bir sinevizyon gösterimi yapıldı. Gösterim sırasında başlarının üzerinde su testisi taşıyan yerel kıyafetli Afrikalı kadınlar katılımcıların arasından yürüyerek sahneye çıktı. Açılış oturumunun sunumunu İngiliz oyuncu Daniel Craig yaptı. Craig Suriye'deki savaşta mayın patlamasından sağ olarak kurtulan bir kişinin yaşadıklarını anlattı.

BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı açılış konuşmalarıyla başlayan zirvede, iki gün boyunca 7 yuvarlak masa toplantısı, 15 özel oturum ve 130 yan etkinlik düzenlenecek. 60'a yakın devlet ve hükümet başkanının katıldığı zirvenin ilk gününde, İnsani Yardım Finansmanı, Çatışmaları Önlemek ve Bitirmek İçin Politik Liderlik, Zorla Yerinden Edilme, İnsani Yardımlar, Afet ve İnsani Yardım Lojistiği, Kadın Hakları, 5 Kıtadan 10 Çorba, Çölleşme ve İnsan, Suriyeli Mültecilerin Krizine Çözüm Bulunması Bakımından İnsana Yakışır İşlerin Merkezi Rolü: ILO Deneyimleri adlı özel oturumlar, yuvarlak masa toplantısı, yan etkinlikler ve panel gibi etkinlikler yapıldı. Dışişleri Bakanlığı'nın "İnsanlık İçin Birleşen Millet, Türkiye" isimli sergisi de katılımcılardan büyük ilgi görüyor....... 

BÖLGESEL DEĞİL

Türkiye'nin TİKA, AFAD ve Kızılay aracılığıyla beş kıtada 140'dan fazla ülkeye yılda 6.4 milyar dolar insani yardım yaptığının açıklanması, Türkiye'nin artık 'bölgesel güç' değil 'küresel oyuncu' olduğunu gösterdi. Dünyadaki tüm ülkelerin toplam kalkınma yardımları, STK'larıyla birlikte 28 milyar dolar. Türkiye'nin din, dil, ırk ayrımı gözetmeksizin ve karşılık beklemeden yaptığı yardımlar, dünya genelinde Türkiye'nin '140 ülkelik yumuşak gücünü' oluşturduğunu ortaya koydu. 

ERDOĞAN'IN LİDERLİK GÜCÜ

Zirve öncesinde, dünyanın önde gelen ülkeleri bir yanan 'terör' gerekçesiyle vatandaşlarına 'Türkiye'ye gitmeyin' uyarısı yapıyor diğer yandan 'Türkiye'de eksen kayması var. Türkiye yalnızlaştı' propagandası yapılıyordu. Ancak 170 ülkeden 60'dan fazla ülke lideri, bakan ve temsilcinin 'geniş katılım' gösterdiği zirve, 'Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan dünyadan dışlandı, yalnızlaştı' denildiği bir dönemde Erdoğan ile beş kıtadan liderlerin 'aile' fotoğrafı çektirmesi, pek çok iddiaya bir yanıt niteliğindeydi.

DÜNYA, BİR TÜRKİYE ETMEDİ

Türkiye'de yaklaşık 3 milyon Suriyeli Mülteci var. Bu rakam BM rakamlarına göre AB'de 579 bin, Mısır'da 110 bin, Irak'ta 245 bin, Ürdün'de 635 bin ve Lübnan'da 1 milyon 69 bin. Diğer ülkelerde isi bir kaç yüz ile sınırlı. Yani tüm dünya Suriyeli mülteci konusunda Türkiye kadar 'insani yardım' yapamadı.   

BM'DE REFORM ÖNE ÇIKTI

'Aile fotoğrafına' dikkat çeken Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, "Böyle bir dönemde İstanbul'da düzenlenen bu zirve, Türkiye'nin bir başarısı. II. Dünya Savaşı sonrası savaşların ve krizlerin önüne geçmek için kurulan BM'nin savaşları ve insani krizleri çözmede başarısızlığını ortaya koyul ve BM'de reform ihtiyacı ortaya konuldu. Suriye'de de bu görüldü" diye konuştu...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, adaletli, hızlı, şeffaf ve hesap verebilirlik ilkesi doğrultusunda çalışan bir BM Güvenlik Konseyi için acil bir reform gerektiğini söyledi. Erdoğan, ilk kez düzenlenen Dünya İnsani Zirvesi’ndeki konuşmasında, bu tarihi zirvenin tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diledi ve gösterdiği şahsi çabalarından ötürü BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’a teşekkür etti.  

BAŞARISIZLIK

BM teşkilatının bundan 70 yıl önce kurulmasındaki temel amacın, insanlığı ölüme, yıkıma ve az gelişmişliğe mahkum eden çatışmaların önlenmesi olduğunu ifade eden Erdoğan, “Ancak 70 yıllık tarihine bakınca BM’nin en büyük başarısızlığını da bu konuda yaşadığını görüyoruz. Bunda hepimizin en çok da BM Güvenlik Konseyi’nin sorumluluğu bulunuyor. 6 yıldır devam eden Suriye krizinde bunu çok net bir şekilde gördük, yaşadık. Veto hakkını zaman zaman sorumsuzca kullanarak, maalesef krizlere ve çatışmalara etkin biçimde müdahale edilmesine mani oluyor. Bunun bedelini ise çocuklar, kadınlar, siviller başta olmak üzere tüm dünya ödüyor” diye konuştu. BM’nin, insanlığın acil sorunları karşısında yetersiz kaldığını söyleyen Erdoğan, “Basit aşıları tedarik edemediği için on binlerce çocuğun hayatını kaybetmesine seyirci kalan bir sistemde sorun var demektir. Ezber bozan bir çalışma tarzına ihtiyaç var. Eli kanlı diktatörlerin peşini bırakmayacak, insanlığa karşı işlenen suçların cezasız kalmaması için elimizden geleni yapacağız” diye konuştu.

DÜNYA 5’TEN BÜYÜK

Bu tarihi zirve vesilesiyle, katılımcı ülkelerin siyasi güçlerini ve liderliklerini ortaya koymak, taahhütlerde bulunmak üzere bir araya geldiğini aktaran Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:  “Türkiye olarak Sayın Genel Sekreterin ‘siyasi liderlik’ başlığı altında belirlediği 5 temel taahhüdün tamamına destek veriyoruz. Çatışma riski barındıran ihtilafların zamanında tespiti, bunlara vakitlice ve etkin şekilde müdahale edilebilmesi, önlenebilmesi için kritik öneme sahiptir. Bunun için de adaletli, kararlı, hızlı, şeffaf ve hesap verebilirlik ilkesi doğrultusunda çalışan bir Güvenlik Konseyi’ne ihtiyacımız bulunuyor. Biz her fırsatta bu soruna işaret ediyor ve dünya 5’ten büyüktür diyoruz. İnsanlığın kaderini, 5 ülkenin siyasi çıkarlarına mahkum etmek, ne akla, ne vicdana ne de hakkaniyete sığmaz.”     

TÜRKİYE KÜRESEL OYUNCU

İstanbul’da başlayan BM İnsani Zirvesi, Türkiye’den dünyaya ‘140 ülkelik yumuşak güç’ ve ‘insanlık dersi’ içeren dört önemli mesaj verdi. Erdoğan evsahipliği zirve öncesinde, dünyanın önde gelen ülkeleri bir yanan ‘terör’ gerekçesiyle vatandaşlarına ‘Türkiye’ye gitmeyin’ uyarısı yapıyor diğer yandan ‘Türkiye’de eksen kayması var. Türkiye yalnızlaştı’ propagandası yapılıyordu. Ancak 170 ülkeden 60’dan fazla ülke lideri, bakan ve temsilcinin ‘geniş katılım’ gösterdiği zirve, ‘Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan dünyadan dışlandı, yalnızlaştı’ denildiği bir dönemde 5 kıtadan liderlerin ‘aile’ fotoğrafı çektirmesi, bu iddialara yanıt niteliğindeydi.

REFORM ÖNE ÇIKTI

‘Aile fotoğrafına’ dikkat çeken Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, “Böyle bir dönemde İstanbul’da düzenlenen bu zirve, Türkiye’nin bir başarısı,  BM’nin ise başarısızlığını ortaya koydu ve BM’de reform ihtiyacı ortaya konuldu. Türkiye’de yaklaşık 3 milyon Suriyeli Mülteci var. Bu rakam BM rakamlarına göre AB’de 579 bin, Lübnan’da 1 milyon 69 bin. Yani tüm dünya Suriyeli mülteci konusunda Türkiye kadar ‘insani yardım’ yapamadı” dedi. 

DÜNYA LİDERLERİ  İSTANBUL’DA BULUŞTU

BM’nin düzenlediği Dünya İnsani Zirvesi katılımcıları aile fotoğrafı çektirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’un yan yana durduğu fotoğrafta, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Buyar Nişani, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç, Orta Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Faustin Archange Touadera, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç, Gabon Cumhurbaşkanı Ali Bongo, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelashvili, İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Fayez Mustafa Sarraj, Madagaskar Cumhurbaşkanı Hery Rajaonarimampianina, Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Abdülaziz, Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vujanoviç, Nauru Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Baron Divavesi Waqa, Nijer Cumhurbaşkanı Muhammed Yusuf, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Kuveyt Emiri Şeyh Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Slovakya Cumhurbaşkanı Andrej Kiska, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorgi İvanov, Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroshenko yer aldı. 

BAN’DAN TÜRKİYE’YE TEŞEKKÜR

İstanbul’da başlayan İnsani Zirve’de Cumhurbaşkanı Erdoğan, zirve kapsamında BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun başta olmak üzere birçok liderle bir araya geldi. Erdoğan’ın BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve Almanya Başbakan  Angela Merkel başta olmak üzere zirve sırasında yaptığı ikili görüşmelerde Suriye meselesi, terörle mücadele, mülteci dramı, Türkiye-AB Eylem Planı gibi konular ele alındı. Görüşmede Dünya İnsani Zirvesi’ne ev sahipliğinden dolayı Türkiye’ye teşekkür eden BM Genel Sekreteri Ban, İstanbul’da New York dışındaki en büyük BM  zirvesinin gerçekleştirildiğine dikkati çekti.     

VİZE SERBESTİSİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Almanya Başbakanı Angela Merkel görüşmesinde, vize serbestisinde tartışma konusu olan terör tanımıyla ilgili Türkiye’nin hassasiyetlerini dikkate alacak ayrıntılı bir değerlendirme için AB kurumlarıyla görüşmeler yapılması konusunda mutabakat sağlandığı bildirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Merkel, Esed rejiminin saldırılarının ve Halep’teki son gelişmelerin mülteci meselesini daha da kronikleştireceğine değinerek, Suriye konusunda iş birliğini daha da güçlendirmenin önem arz ettiğini vurguladı. Türkiye-AB Eylem Planı’nın meyvelerini vermeye başladığı, yasa dışı geçişlerde azalma yaşandığı, bu konuda işbirliğini sürdürmek gerektiğine dikkati çekildi.  Erdoğan ayrıca Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Makedonya Cumhurbaşkanı Gjeorge Ivanov, Gürcistan Cumhurbaşkanı Giorgi Margvelashvili ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile ikili görüşmeler yaptı..