Türk kargo uçağı Bişkek'te düştü...

Bişkek’e iniş sırasında radardan kaybolan Türk ACT Havayolları’na ait TC-MCL tescilli Boeing 747-400 tipi kargo uçağının düştüğü açıklandı.

Kırgız Havacılık Otoritesi’nin verdiği bilgiye uçak yaklaşma sırasında Türkiye saati ile 04.45’te düştü. Hong Kong’tan gelen kargo uçağında bulunan ikisi pilot ikisi de yükleme uzmanı (load master) kazada hayatını kaybetti.

ACT Havayolları'na ait Boeing 747-400F tipi Türk kargo uçağı, Bişkek yakınlarında radardan kayboldu. Kırgız Havacılık Otoritesi ise uçağın yaklaşma sırasında Türkiye saatiyle 04.45'te düştüğünü açıkladı.

Bişkek’e iniş sırasında radardan kaybolan Türk ACT Havayolları’na ait TC-MCL tescilli Boeing 747-400 tipi kargo uçağının düştüğü açıklandı.

Kırgız Havacılık Otoritesi’nin verdiği bilgiye uçak yaklaşma sırasında Türkiye saati ile 04.45’te düştü. Hong Kong’tan gelen kargo uçağında bulunan ikisi pilot ikisi de yükleme uzmanı (load master) kazada hayatını kaybetti.

Reuters ise hayatını kaybeden kişi sayısını 20 olarak açıkladı.

Türk Hava Yolları tarafından yapılan açıklamada ise ikisi pilot 4 kişinin yaşanan kazada hayatını kaybettiği belirtildi.

AA'nın geçtiği son dakika bilgisine göre ölenlerin sayısı 32'ye yükseldi.

2003 MODEL

DHA: Düşen uçak, 2003 yılında Boeing tarafından imal edilmişti. 124 ton kargo kapasiteli uçak, 5 bin 230 kilometre menzilli. Saatte en fazla 922 kilometre hıza çıkabilen Boeing 747-400F’te iki pilot görev yapıyor.

Kazada Kaptan Pilot İbrahim Gürcan Dirancı, İkinci Pilot Kazım Öndül ile Yükleme Uzmanları Melih Aslan ile İhsan Koca öldü.

CLİNTON ÖVGÜYLE BAHSETMİŞTİ

Emekli Hava Pilot Tuğgeneral olan Kazım Öndül, Afganistan’da görev yapmış, 2009’da dönemin ABD Dışişleri Bakanı olan Hillary Clinton tarafından övgüyle bahsedilmişti.

(Kaptan Pilot İbrahim Gürcan Dirancı)

My Cargo firmasına ait kargo uçağı Hong Kong-Bişkek seferinde Bişkek'e inerken yerleşim yerinin üzerine düştü.

4'ü uçakta bulunan Türk mürettebat olmakla birlikte 37 kişi hayatını kaybetti.

KARGO FİRMASINDAN AÇIKLAMA

Kazayla ilglili kargo firması yetkilileri; Hong Kong - Bişkek seferi yapan TC-MCL tescil işaretli uçağın Bişkek’e inişte bilinmeyen nedenle pist başına düştüğü belirtildi. Açıklamada, "Dört kişilik ekibimizin son durumu hakkında net bilgilere ulaştığımızda tekrar bilgi verilecektir" açıklamasını yaptı.

KAZANIN ENKAZINDAN KARELER

Güneşin doğması ve sisin etkisini yitirmesiyle birlikte kazanın da detayları ortaya çıkmaya başladı.

Hong Kong Bişkek seferini yapan ACT Havayolları'na ait kargo uçağı Manas Havalimanı yakınlarında yerleşim bölgesine düştü. Kazada 32 kişi hayatını kaybetti.

İNGİLİZLERDEN THY OPERASYONU
Kargo uçağının düşmesinin ardından BBC de İngilizce Twitter sayfasından haberi THY logolu uçaklarla paylaşarak düşen uçağı THY'ye aitmiş gibi göstermeye çalıştı.

Ayrıca BBC'nin ardından diğer İngiliz haber siteleri de aynı fotoğafla haberi okurlarına verdi.

THY'DEN AÇIKLAMA
Bu gelişmelerin üzerine Türk Hava Yolları Basın Müşaviri Yahya Üstün bir açıklama yaptı. Üstün, uçağın THY ile hiçbir ilgisinin olmadığını belirtti.

Öte yandan THY, "Turkish Airlines" adlı İngilizce Twitter sayfasında konuyla ilgili bir açıklama yapılarak düşen uçağın THY ile bir ilgisi olmadığı belirtildi.

150 bin dolara 39 kişiyi katleti

NAZİF KARAMAN

Polis, Silivri’de yaptığı operasyonda 150 bin dolar ele geçirdi. Paranın saldırı karşılığı teröriste verilecek para olduğu belirlenirken, polisin sıkı takibi nedeniyle ulaştırılamadığı tespit edildi

 

Polis, Silivri’de yaptığı operasyonda 150 bin dolar ele geçirdi. Paranın saldırı karşılığı teröriste verilecek para olduğu belirlenirken, polisin sıkı takibi nedeniyle ulaştırılamadığı tespit edildi

Emniyetin tespitlerine göre saldırgan, terör saldırısını üstlenen DEAŞ'ın eylem tarzıyla hiç uyuşmayacak biçimde saldırıyı ideolojik sebeplerle değil, maddi saiklerle gerçekleştirdi. Yetkililer, bu yeni bilginin, Ortaköy saldırısının arka planındaki gizli servis rolünü belirginleştirdiği kanaatinde.
150 BİN DOLAR BULUNDU
Emniyet güçlerinin tespitlerine göre, saldırıyla ilgili olarak gözaltına alınan B.A. ifadesinde fail Ebu Muhammed Horasani adlı şahsın karısı F. A.'yı 2 Ocak 2017 günü saat 03.00 sıralarında Esenyurt'tan alarak Pendik'teki evine getirdiğini söyledi. Bu adrese yapılan operasyonda bir kişi yakalandı. Yakalanan şahısla yapılan görüşmede F.A.'nın Pendik Kavakpınar'da bir adrese götürüldüğü belirlendi. 5 Ocak 2017 günü ise Silivri'deki bir adreste saldırgana ait olduğu belirtilen 150 bin ABD doları bulundu. Bu paranın saldırı karşılığı katile verilecek para olduğu tespit edildi. İstanbul polisinin yakın takibi sebebiyle kendisine ulaştırılamadığı tespit edildi. Teröristin, gözaltında bulunan bir şahsa 2 Ocak 2017 günü 23.30 sıralarında konum bilgisi attığı belirlendi. Ancak terörist konumu gönderdiği adreste de bulunamadı. Pendik Abdi İpekçi Caddesi'ndeki bir adreste yapılan aramada ise teröristin eşi F.A., 2 bayan ve 2 çocukla yakalandı.

AN BE AN SALDIRI SONRASI

Saldırgan,1 Ocak günü saat 01:05 sıralarında Zeytinburnu 58. Bulvar Caddesi Defacto Mağazası önünden 34 THS ... plakalı taksiye bindi. Olay yerine saat 01.07'de geldi ve taksiden indi. O sırada şüphelinin üzerinde koyu renkli bere, koyu renk mont ve koyu renk pantolon vardı. Taksinin bagajından uzun namlulu silah çıkardı. Saat 01.18 sıralarında masumların üzerine mermi yağdırdığı mekâna girdi. Gece kulübünde bulunan insanların hedef gözeterek sürekli ateş etti. 39 kişinin öldürdü, çok sayıda kişiyi de yaraladı. Terör saldırısının sonunda Horasani, üzerinde bulunan montu ve bereyi mekanda çıkardı. Saat 01.24'te izdihamdan yaralanarak yaya olarak olay yerinden kaçtı.

DEAŞ'LI TERÖRİSTİ ARADI

Şüpheli olay yerinden ayrılırken bindiği taksilerden biri olan 34 TBN ... plakalı taksinin şoföründen 0531516 .. .. numaralı hattı aradı. Bu hattın DEAŞ'ın emir düzeyinde olan Hoca Aka isimli şahsın yardımcısına ait olduğu belirlendi. Hoca Aka'nın ayrıca DEAŞ'ın Türkiye'ye savaş açtığı şeklinde söylemlerde bulunduğu tespit edilen Yusuf ile irtibatlı olabileceği değerlendirildi. Saldırganın, Yusuf isimli şahsın Başakşehir 14. bölgedeki adresine 15 Aralık 2016 günü ailesi ile getirildiği, 29 Aralık 2016 günü evden ayrıldığı öğrenildi. İfadesine başvurulan Yusuf, saldırganı Ebu Muhammed Horasani ismiyle bildiğini anlattı ve saldırganın, eşinin iki çocuğuyla birlikte 1 Ocak 2017 günü saat 01.20 sıralarında evinden ayrıldığını söyledi. Yusuf, o tarihe kadar saldırganın, evinde kaldığını, Ebu Muhammed'in Arapça- Rusça ve Özbekçe dillerinde konuşabildiğini, eşinin Özbek olduğunu da söyledi.

TAKİP ETTİĞİ GÜZERGÂH

Terörist , 39 kişinin katledildiği saldırıdan hemen sonra Dereboyu Caddesi ve Portakal Yokuşu Caddesi kesişimine kadar yaya olarak gitti. Bu noktada 34 TJT ... plakalı taksiye bindi. Bindiği taksicinin ifadesi alındı. Taksicinin ifadesine göre şüpheli, taksiciye parası olmadığını, Aksaray'da arkadaşlarının parayı vereceğini söyledi. Taksici kısa bir süre yol aldıktan sonra teklifi kabul etmeyip saldırganı taksiden indirdi. Portakal Yokuşu'nda 34 TCJ ... plakalı taksiye binen şüpheli biraz gittikten sonra parası olmadığı için yeniden taksiden indirildi. Şüpheli bu kez yaya olarak geldiği bir hastanenin önünden 34 TBN ... plakalı bir taksiye bindi. Taksiciye Zeytinburnu'na gitmek istediğini, fazla parası olmadığını, paranın kalanını Zeytinburnu'nda gideceği adresten alıp vereceğini söyledi. Taksici şüpheliyi Zincirlikuyu metrobüs durağında indirdi. Şüpheli Zincirlikuyu metrobüs durağında yeniden 34 THZ ... plakalı bir taksiye bindi. Zeytinburnu Nuripaşa Mahallesi 63. Sokak No: 6/B adresine gitti. 34 THZ
... plakalı taksinin sürücünün, ifadesinde, Zeytinburnu'nda bulunan bir kafe önünde şüpheliyi indirdiğini söyledi. Şüphelinin işyerinin önünde bulunan şahıslarla konuştuktan sonra parayı ödediğini söyledi. Bu işyerinde 6 şüpheli gözaltına alındı.

MONT VE SİGARA PAKETİ O EVDE

Güvenlik kameralarının incelenmesi sonucu şüphelinin olay akşamı Zeytinburnu Nuripaşa Mahallesi 64/5 Sokak'ta bulunan bir adrese girdiği, taksi parasını aldığı kafede kendisine verilen mont ve içtiği Winston Light marka sigaranın paketinin de bu adreste bulunduğu öğrenildi. Emniyet'in tespitlerine göre şüpheli, saldırıdan sonra elektronik posta hesabına girdi. Teknik istihbarat faaliyetleri sonucunda elde edilen bilgiler doğrultusunda Küçükçekmece ilçesinde üç adres, Silivri ilçesinde 12 adres ve Pendik ilçesinde 2 adrese operasyon düzenlendi. Bu adreslerde çok sayıda kişi gözaltına alındı.

HEDEFİ FETÖ BELİRLEDİ

Soruşturmayı bu yönde sürdüren savcı, saldırıda hedefi hain örgüt FETÖ'nün belirlediği, terörist saldırıyı ise eli kanlı örgüt PKK'nın yaptığını değerlendiriyor.

ZANLILARININ SÖZDE 'EMİR' BAĞLANTISI

İstihbarat birimlerinin yaptığı çalışmada, Ortaköy'deki saldırıyı gerçekleştiren teröristle, Konya'daki hücre evinde birlikte kaldıkları iddia edilen zanlıların, halen İstanbul'da gözaltında bulunan ve DEAŞ'ın sözde İstanbul emiri olduğu ileri sürülen H.A. ve diğer 33 şüpheliyle bağlantısını tespit etti. Telefon kayıtları, bu şüphelilerin, Ortaköy'deki saldırıyı gerçekleştiren "Ebu Muhammed El Horasani" kod adlı terörist ile DEAŞ'ın aynı hücre yapılanması içerisinde yer alarak aynı sözde emire bağlı oldukları konusunda güçlü kanıt olarak görülüyor. Soruşturmayı bu yönde derinleştiren ekipler, araştırmalarını sürdürüyor.

TBMM Genel Kurulunda, AK Parti'nin 18 maddeden oluşan "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi"nin 1'inci tur oylaması tamamlandı.

Görüşmelerine 9 Ocak Pazartesi günü başlanan teklifin Genel Kuruldaki müzakereleri, aralıksız 7 gün sürdü.

Teklifle, anayasanın "yargı yetkisi" başlığında değişikliğe gidiliyor. Yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, "bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı şeklinde değişiyor.

Teklif, anayasada yasamayı düzenleyen "TBMM'nin kuruluşuna" dair 75'inci madde, "milletvekili seçilme yeterliliğini" düzenleyen 76'ncı madde, "TBMM'nin seçim dönemini" düzenleyen 77'nci maddede düzenlemeler yapıyor.

Buna göre, milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkarılacak.

Milletvekili seçilebilme yaşı 25'ten 18'e indirilecek. "Askerlikle ilişiği olanlar" milletvekili adaylığına başvuramayacak.

Anayasanın "TBMM'nin seçim dönemi" başlıklı maddesi, "TBMM ve cumhurbaşkanının seçim dönemi" olarak değişiyor.

TBMM seçimleri 4 yılda değil, 5 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak ve seçmenler iki seçim için aynı gün sandığa gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğun sağlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.

TBMM'nin görevleri ve yetkileri; "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.

MECLİSİN DENETİM YETKİSİ
Anayasanın, TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarına ilişkin maddesindeki değişiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis Araştırması yapması, Genel Görüşme açarak Genel Kurulda görüşmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

Buna göre, TBMM, "Meclis Araştırması", "Genel Görüşme", "Meclis Soruşturması" ve "Yazılı Soru" yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. "Gensoru", denetleme yetkisinden çıkarılacak.

"Meclis Araştırması", belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibaret olacak.

"Genel Görüşme", toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun TBMM Genel Kurulunda görüşülmesi şeklinde gerçekleştirilecek.

"Meclis Soruşturması", cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında, anayasanın teklifle değiştirilen 106'ncı maddesinin 5, 6 ve 7'nci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadan ibaret olacak.

"Yazılı Soru", en geç 15 gün içinde cevaplanacak. Milletvekilleri, yazılı soruları bakanların yanı sıra cumhurbaşkanı yardımcılarına da yöneltebilecek.

"Meclis Araştırması", "Genel Görüşme" ve "Yazılı Soru" önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenecek.

CUMHURBAŞKANININ PARTİSİYLE İLİŞİĞİ KESİLMEYECEK
Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiğinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor.

Böylelikle doğrudan halk tarafından seçilen ve siyasal bir kişilik olan cumhurbaşkanının partisiyle ilişkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle ilişki kurması mümkün hale getiriliyor.

Anayasanın, cumhurbaşkanının nitelikleri ve tarafsızlığına ilişkin maddesi ile seçimine yönelik maddeleri, "adaylık ve seçim" başlığı altında birleştiriliyor.

Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.

Cumhurbaşkanının görev süresi 5 yıl olacak. Bir kişi en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebilecek.

Mevcut anayasadaki, cumhurbaşkanlığına aday gösterilmede 20 milletvekilinin yazılı teklifini arayan hüküm kaldırılıyor.

Ayrıca en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde 10'u geçen siyasi partilerin ortak aday gösterebilmesi hükmü de değiştiriliyor. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde 5'ini alan partiler ile en az 100 bin seçmen aday gösterebilecek.

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin TBMM üyeliği ise sona erecek.

Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy alan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.

İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan biri herhangi nedenle seçime katılmazsa, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak.

İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde TBMM seçimi yapılmayacak, sadece cumhurbaşkanı seçimi yenilenecek.

Seçimlerin tamamlanamaması halinde yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenecek.

CUMHURBAŞKANI "DEVLET BAŞKANI" OLACAK
Anayasanın, "cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine" ilişkin maddede de değişiklik yapılıyor ve cumhurbaşkanına "devlet başkanı" sıfatı getiriliyor.

Devletin başı olan cumhurbaşkanına, yürütme yetkisi de veriliyor.

Cumhurbaşkanı, "devlet başkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak.

Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM'de açılış konuşmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclis'e mesaj verecek.

Cumhurbaşkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM İçtüzüğü'nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açacak.

KARARNAME ÇIKARMA YETKİSİ
Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek.

Cumhurbaşkanı üst düzey kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine son verecek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleyecek.

Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyeti'nin temsilcilerini gönderecek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul edecek. Milletlerarası antlaşmaları onaylayacak ve yayımlayacak.

Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak. Milli güvenlik politikalarını belirleyecek ve gerekli tedbirleri alacak.

TBMM adına, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil edecek. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verecek.

Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarını hafifletecek veya kaldıracak.

Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek. Kararnamelerle, yürütmenin ihtiyacını karşılaması sağlanacak, temel hak ve hürriyetler ile siyasi hak ve hürriyetler, düzenleme alanı dışında bırakılacak.

Kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.

Kanunlarda, kararname konusu ile aynı konuda farklı hüküm bulunması halinde kanun uygulanacak. TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek.

Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecek. Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmi Gazete'de yayımlandıkları gün yürürlüğe girecek.

Cumhurbaşkanı ayrıca, anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirecek ve yetkileri kullanacak.

CUMHURBAŞKANI HAKKINDA SORUŞTURMA AÇILMASI İSTENEBİLECEK
Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.

Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, TBMM'deki partilerin güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.

Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divan'a sevk kararı alabilecek.

YÜCE DİVAN YARGILAMASI 3 AY İÇİNDE TAMAMLANACAK
Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak.

Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı seçim kararı alamayacak.

Yüce Divan'da seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanının görevi sona erecek. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanacak.

CUMHURBAŞKANI YARDIMCILIĞI GELİYOR
Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar cumhurbaşkanı yardımcısı, cumhurbaşkanlığına vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.

Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de cumhurbaşkanı seçimiyle yenilenecek.

Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa, seçilen cumhurbaşkanı, TBMM seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmayacak.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak, TBMM'de and içecek. Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek.

TBMM Genel Kurulunda, 1. tur oylaması tamamlanan 18 maddelik anayasa değişikliği teklifine göre, Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi nedenlerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, cumhurbaşkanı yardımcısı yerine vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, TBMM'de and içecek.

Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak.

CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARI VE BAKANLARIN CEZAİ SORUMLULUĞU
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek.

Soruşturma açılmasına karar verilirse, Meclisteki partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her parti için ayrı ayrı ad çekerek kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.

Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.

Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak. Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da Yüce Divanda yargılanacak.

Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanacak.

Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.

TBMM SEÇİMLERİN YENİLENMESİNE KARAR VEREBİLECEK
TBMM, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilecek.

Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve Cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam edecek. Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.

Cumhurbaşkanı, tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaş, savaşı gerektirecek bir durumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde, yurdun tamamında veya bir bölgesinde olağanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek.

OHAL SÜRESİ 4 AYI GEÇMEYECEK
Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmi Gazete'de yayımlanacak ve aynı gün TBMM'nin onayına sunulacak.

TBMM tatildeyse derhal toplantıya çağrılacak. Meclis, gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilecek, uzatabilecek veya olağanüstü hali kaldırabilecek.

Cumhurbaşkanının talebiyle TBMM her defasında 4 ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilecek. Savaş hallerinde bu 4 aylık süre aranmayacak.

SINIRLAMALARA TABİ OLMAYACAK
Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile Anayasanın 15. maddesindeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenecek.

Olağanüstü hallerde çıkarılabilecek Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, olağan dönem kararnamelerinin tabi olduğu sınırlamalara bağlı olmayacak. Cumhurbaşkanı, olağanüstü hallerde, bu halin gerekli kıldığı konularda temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile siyasi haklar ve ödevlere yönelik sınırlamalara da tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek.

Bu kararnameler Resmi Gazete'de yayımlanacak, aynı gün Meclis onayına sunulacak.

Savaş ve mücbir sebeplerle TBMM'nin toplanamaması hariç olmak üzere olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri 3 ay içinde TBMM'de görüşülüp karara bağlanacak. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkacak.

DİSİPLİN MAHKEMELERİ DIŞINDA ASKERİ MAHKEMELER KURULAMAYACAK
Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu şeklinde değişecek. Kurulun üye sayısı 13, daire sayısı 2 olacak.

Kurula, Adalet Bakanı başkanlık edecek ve Adalet Bakanlığı Müsteşarı da kurulun tabii üyesi olarak görev yapacak.

Kurulun 3 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adli yargı hakim ve savcıları arasından, bir üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hakim ve savcıları arasından cumhurbaşkanınca 3 üyesi Yargıtay üyeleri, bir üyesi Danıştay üyeleri, 3 üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasından TBMM tarafından seçilecek.

Öğretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilen üyelerden, en az birinin öğretim üyesi ve en az birinin de avukat olması gerekecek.

Kurulun TBMM tarafından seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular Meclis Başkanlığına yapılacak. Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona gönderecek.

Komisyon her bir üyelik için 3 adayı, üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğuyla belirleyecek. Birinci oylamada aday belirleme işleminin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu aranacak. Bu oylamada da aday belirlenemediği takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasında ad çekme usulüyle aday belirleme işlemi tamamlanacak.

TBMM, komisyon tarafından belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı ayrı gizli oyla seçim yapacak. Birinci oylamada üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğu, bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu aranacak. İkinci oylamada da üye seçilemediği takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulüyle üye seçimi tamamlanacak.

Üyeler, 4 yıl için seçilecek, süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek.

Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 30 gün içinde yapılacak. Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan kurul üyeliğinin boşalması durumunda, bunu takip eden 30 gün içinde yeni üyelerin seçimi yapılacak.

BÜTÇEYİ CUMHURBAŞKANI MECLİS'E SUNACAK
Kamu idarelerinin ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak.

Bütçe kanununa, bütçeyle ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamayacak. Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe teklifi, Bütçe Komisyonunda görüşülecek. Komisyonun 55 gün içinde kabul edeceği metin, Genel Kurulda görüşülecek ve mali yılbaşına kadar karara bağlanacak.

Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamazsa, geçici bütçe kanunu çıkarılacak. Geçici bütçe kanunu da çıkarılamazsa, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanacak.

Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile değişiklik önergeleri, üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunacak ve oylanacak. Merkezi yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterecek. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe kanununa hüküm konulamayacak.

Cari yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik teklifleri ile cari ve izleyen yılların bütçelerine mali yük getiren tekliflerde, öngörülen giderleri karşılayabilecek mali kaynak gösterilmesi zorunlu olacak.

Merkezi yönetim kesinhesap kanunu teklifi, ilgili olduğu mali yılın sonundan başlayarak en geç 6 ay sonra Cumhurbaşkanı tarafından TBMM'ye sunulacak.

Sayıştay genel uygunluk bildirimini, ilişkin olduğu kesinhesap kanun teklifinin verilmesinden başlayarak en geç 75 gün içinde Meclise sunacak. Kesinhesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin TBMM'ye verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştayca sonuçlandırılmamış denetim ve hesap yargılamasını önlemeyecek ve bunların karara bağlandığı anlamına gelmeyecek. Kesinhesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birlikte görüşülecek ve karara bağlanacak.

BAKANLAR KURULU OLMAYACAK
Teklifle, önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler değiştiriliyor, kimi maddelere yeni ibareler ekleniyor, bazı ibareler ise metinden çıkarılıyor.

Önerilen sistemde, "Bakanlar Kurulu" olmayacak.

Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılacak ve yerine getirilecek.

Teklifle, "Sıkıyönetim", "Askeri Yargıtay", "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi", "tasarı", "kanun hükmünde kararname" ibareleri çıkarılıyor.

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kararlarının yargı denetimi dışında olacağı hüküm de yürürlükten kalkıyor.

Jandarma Genel Komutanının görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanmasına dair düzenlemeden vazgeçiliyor.

Anayasanın, "TBMM seçimlerinin geriye bırakılması ve ara seçimler" başlığı, "Seçimlerin geriye bırakılması ve ara seçimler" şeklinde değiştiriliyor.

"Kamu tüzel kişiliğinin, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulacağına" dair hüküm, "kamu tüzel kişiliğinin ancak kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulması" diye değiştirilecek.

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, en az 12 yerine 10 üyeyle toplanabilecek.

Meclis, bir yasama yılında en çok 3 ay tatil yapabilecek, ara verme veya tatil sırasında cumhurbaşkanınca toplantıya çağrılabilecek. Bu maddedeki, "doğrudan doğruya veya Bakanlar Kurulunun istemi üzerine" ibaresi metinden çıkarılıyor.

Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleri oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapma yetkisi, cumhurbaşkanına tanınıyor.

Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, TBMM'ye karşı cumhurbaşkanı sorumlu olacak.

MGK'NIN YAPISI DEĞİŞTİRİLİYOR
Mili Güvenlik Kurulunun (MGK) yapısında da değişiklik yapılıyor. MGK'da Jandarma Genel Komutanı yer almayacak. MGK, Cumhurbaşkanının başkanlığında, cumhurbaşkanı yardımcıları, Adalet, Milli Savunma, İçişleri, Dışişleri bakanları, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri komutanlarından kurulacak.

MGK Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenecek.

Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecek.

Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacıyla kendi aralarında Cumhurbaşkanının izniyle birlik kurmaları, görevleri, yetkileri, maliye ve kolluk işleri ve merkezi idareyle karşılıklı bağ ve ilgileri kanunla düzenlenecek.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), üniversiteler tarafından seçilen ve sayıları, nitelikleri, seçilme usulleri kanunla belirlenen adaylar arasından rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılı hizmet yapmış profesörlere öncelik vermek sureti ile Cumhurbaşkanınca atanan üyeler ve Cumhurbaşkanınca doğrudan doğruya seçilen üyelerden kurulacak.

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Başbakanlık yerine, Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakana bağlı olacak.

Kamu hizmetlerinde çalışan kişi, üstünden aldığı emri, yönetmelik, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, kanun veya anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmeyecek ve bu aykırılığı o emri verene bildirecek.

TBMM'nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019'da birlikte yapılacak.

TBMM Genel Kurulunda 1. tur oylaması tamamlanan 18 maddelik anayasa değişikliği teklifine göre, Anayasa Mahkemesi, kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve TBMM İçtüzüğü'nün anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetleyecek, bireysel başvuruları karara bağlayacak.

Anayasa Mahkemesi, Cumhurbaşkanını, TBMM başkanını, cumhurbaşkanı yardımcılarını ve bakanları, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyelerini, başsavcılarını, cumhuriyet başsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar Kurulu ve Sayıştay başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılayabilecek.

Değişiklikle, genelkurmay başkanının cumhurbaşkanınca atanacağı ibaresi ekleniyor.

Genelkurmay başkanının, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine, cumhurbaşkanınca atanacağı, genelkurmay başkanının, bu görev ve yetkilerinden dolayı başbakana karşı sorumlu olacağı, Milli Savunma Bakanlığının, Genelkurmay Başkanlığı ve kuvvet komutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanının kanunla düzenleneceğine dair düzenlemeler uygulamadan kalkıyor.

Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin, TBMM İçtüzüğü'nün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı, Cumhurbaşkanına, TBMM'de en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubuna ve üye tam sayısının en az 5'te birine karşılık gelen üyelere ait olacak.

Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, iptali istenen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya İçtüzüğün Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak 60 gün sonra düşecek.

Bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin hükümlerini anayasaya aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar davayı geri bırakacak.

Anayasa Mahkemesi bir kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemeyecek.

Uyuşmazlık Mahkemesi, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkili olacak.

Ekonomik ve Sosyal Konsey, ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında Cumhurbaşkanına istişari nitelikte görüş bildirecek.

Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmak üzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek mali yükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmaya kanunla Cumhurbaşkanına yetki verilebilecek.

DDK İLE İLGİLİ DÜZENLEME
TBMM, Cumhurbaşkanı tarafından geri gönderilen kanunu üye tam sayısının salt çoğunluğu ile aynen kabul ederse, kanun cumhurbaşkanınca yayımlanacak. Devlet Denetleme Kurulu (DDK), inceleme, araştırma ve denetlemenin yanında idari soruşturma da yapabilecek. Silahlı Kuvvetler de DDK'nın görev alanı içine alınacak. DDK'nın başkan ve üyeleri cumhurbaşkanınca atanacak. Kurulun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.

Anayasa Mahkemesinin üye sayısı 17'den 15'e düşürülecek.

Anayasadaki, "TBMM üyesinin belli konuda ve 6 ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi, Meclisin kararına bağlıdır.", "Bakanlar Kurulu üyeleri, TBMM'nin katılamadıkları oturumlarında, kendileri yerine oy kullanmak üzere bir bakana yetki verebilirler. Ancak bir bakan kendi oyu ile birlikte en çok iki oy kullanabilir.", "Milli Savunma Bakanlığının, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.", "Milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonraki bir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya bu organların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veya ara seçimleriyle birlikte yapılır.", "İktidarda birden fazla siyasi partinin bulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını en fazla üyeye sahip olan parti kullanır." hükümleri anayasa metninden çıkarılacak.

SEÇİMLER 3 KASIM 2019'DA
TBMM'nin bir sonraki seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılacak.

Seçimin yapılacağı güne kadar milletvekillerinin ve Cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27. Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanı seçimiyle beraber yapılacak.

TBMM, anayasa değişikliği teklifinin kanunlaşıp yayımı tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde değişikliklerin gerektirdiği Meclis İçtüzüğünü ve kanuni düzenlemeleri gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenleneceği belirtilen değişiklikler ise Cumhurbaşkanının göreve başlama tarihinden itibaren en geç 6 ay içinde Cumhurbaşkanı tarafından düzenlenecek.

EN GEÇ 30 GÜN İÇİNDE SEÇİLECEKLER
Hakimler ve Savcılar Kurulu üyeleri, en geç 30 gün içinde seçilecek. Değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 40. günü takip eden iş günü görevlerine başlayacaklar. Başvurular, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 5 gün içinde TBMM Başkanlığına yapılacak.

Başkanlık, başvuruları Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu karma komisyona gönderecek. Komisyon, 10 gün içinde her bir üyelik için 3 adayı üye tam sayısının 3'te 2 çoğunluğuyla belirleyecek.

Birinci oylamada 3'te 2 çoğunlukla seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci ve üçüncü oylamalar yapılacak, bu oylamalarda üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun oyunu alan aday seçilmiş sayılacak. 5'te 3 çoğunluğun sağlanamaması halinde üçüncü oylamada en çok oyu alan seçilecek. Üyelerin 2 katı aday arasından ad çekme usulü ile üye belirleme işlemi tamamlanacak.

TBMM Genel Kurulu aynı usul ve nisapları gözeterek 15 gün içinde seçimi tamamlayacak. Mevcut Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyeleri, yeni üyelerin göreve başlayacağı tarihe kadar görevlerine devam edecek ve bu süre içinde yürürlükteki kanun hükümlerine göre çalışacak.

Yeni üyeler, ilgili kanunda değişiklik yapılıncaya kadar mevcut kanunun anayasaya aykırı olmayan hükümleri uyarınca çalışacak.

Görevi sona eren ve Hakimler ve Savcılar Kuruluna yeniden seçilemeyen üyelerden, talepleri halinde adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilenler Yargıtay üyeliğine, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilenler Danıştay üyeliğine Hakim ve Savcılar Kurulunca seçilecek. Öğretim üyeleri ve avukatlar arasından seçilenler ise Danıştay üyeliğine cumhurbaşkanınca atanacak.

Bu şekilde yapılan seçim ve atamalarda boş kadro olup olmadığına bakılmaksızın, seçilen ve atanan üye sayısı kadar Yargıtay ve Danıştay kadrolarına üye kadrosu ilave edilecek.

Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinden Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilenlerin, herhangi bir nedenle görevleri sona erene kadar üyelikleri devam edecek.

Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak.

Düzenleme yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin askeri hakim sınıfından başkan, başsavcı, ikinci başkan ve üyeleri ile diğer askeri hakimler (yedek subaylar hariç) tercihleri ve müktesepleri dikkate alınarak, Hakimler ve Savcılar Kurulunca adli veya idari yargıda hakim veya savcı olarak atanabilecekler.

Aylık, ek gösterge, ödenek, yargı ödeneği, ek ödeme, mali, sosyal hak ve yardımlar ile diğer hakları yönünden emsali adli veya idari yargıya mensup hakim ve savcılar, bunların dışındaki hak ve yükümlülükler yönünden ise bu mevzuat hükümleri uygulanmaya devam edilmek suretiyle Milli Savunma Bakanlığınca mevcut sınıflarında, bakanlık veya Genelkurmay Başkanlığının hukuk hizmetleri kadrolarına atanacak.

Kaldırılan askeri yargı mercilerinde görülmekte olan dosyalardan, kanun yolu incelemesi aşamasında olanlar ilgisine göre Yargıtay veya Danıştaya, diğer dosyalar ise ilgisine göre görevli ve yetkili adli veya idari yargı mercilerine 4 ay içinde gönderilecek.

Değişiklik yürürlüğe girdiği tarihte bulunan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK), tüzükler, Başbakanlık ve Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan yönetmelikler ile diğer düzenleyici işlemler yürürlükten kaldırılmadıkça geçerliliğini sürdürecek.

Kanunlar ve diğer mevzuat ile Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılacak.

DÜZENLEMELER NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?
Anayasanın, seçim kanunlarında yapılan değişikliklerin, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmayacağına dair hükmü, değişiklik yürürlüğe girdiği tarihten sonra birlikte yapılacak ilk milletvekili genel seçimi ile Cumhurbaşkanı seçimi için uygulanmayacak.

"Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesileceğine" dair hükmün kaldırılması, değişikliğin yayımı tarihinde, mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair değişiklikler de TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda Cumhurbaşkanının görevi başladığı tarihte yürürlüğe girecek.

Milletvekili sayısının 600'e çıkarılması, TBMM seçimleri ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin 5 yılda bir aynı gün yapılması, Cumhurbaşkanı adaylığı ve seçimine ilişkin değişiklikler, birlikte yapılacak ilk TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin takvimin başladığı tarihte yürürlüğe girecek.

18. MADDE 344 OYLA KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin 18. maddesine 344 kabul, 131 ret oyu verildi.

17. MADDE DE 342 OYLA KABUL EDİLMİŞTİ
Başkanlık sistemini öngören Anayasa değişikliği teklifinin birinci tur görüşmelerinde teklifin 17. Maddesi 342 oyla kabul edildi.

Genel Kurul'da Anayasa değişiklik teklifinin 17. Maddesinin gizli oylaması yapıldı. 484 milletvekilinin katıldığı birinci tur oylamada 17. Madde 342 oyla kabul edildi. 135 ret oyu alan maddeye, iki çekimser, üç boş iki geçersiz oy çıktı.

Anayasa değişiklik teklifinin 17. Maddesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27'nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin 3 Kasım 2019 tarihinde birlikte yapılmasını öngörüyor. Öte yandan teklifin yürürlüğe girmesi halinde seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam edecek, Meclis'in seçim kararı alması halinde, 27'nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılacak.

İKİNCİ TUR 18 OCAK'TA
18 Ocak tarihinden itibaren ise Anayasa değişiklik teklifi ikinci tur görüşmeleri yapılacak.

Anayasa değişiklik teklifinin ikinci tur görüşmelerinin 3 gün süreceği öngörülüyor.

Daha sonra 7 Şubat'a kadar çalışmalarına 10 gün ara vermesi bekleniyor.

Ankara kulislerinde ikinci tur görüşmelerde de birinci tura yakın sonuçlar alınması beklendiği konuşuluyor.

Anayasa hukuku profesörü Kemal Gözler'in anayasa değişikliklerinin usulü hakkında yazdığı makaleye göre, birinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından süreç şu şekilde işleyecek:

- Anayasa değişikliği teklifinde yer alan 18 maddenin teker teker görüşülüp kabul edilmesiyle birinci tur sonuçlanmış oldu.

48 SAAT SONRA İKİNCİ TURA GEÇİLECEK

- Birinci görüşmenin bitmesinden itibaren en az 48 saat geçtikten sonra (17 Ocak Salı) ikinci görüşmeye geçilecek.

- Sadece maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşüldüğü ve birinci görüşmede üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemediği bu turda, bu koşulları taşıyan bir değişiklik önergesi yoksa, sadece maddelerin teker teker oylaması yapılacak.

İKİNCİ TURDA MADDELERİN TÜMÜNÜN KABULÜ İÇİN OYLAMA

- TBMM İçtüzüğü'nün 94. maddesi uyarınca ikinci turda maddelerin teker teker oylanmasının ardından anayasa değişikliği teklifinin tümünün kabulü için oylama yapılacak.

- Anayasanın 175. maddesine göre, anayasa değişikliği teklifinin gerçekleşmesi için, ikinci turda da TBMM üye tamsayısının (550) en az beşte üç çoğunluğuyla (330) kabul edilmesi şart. 330'un altında kalan anayasa değişiklikleri reddedilmiş oluyor.

CUMHURBAŞKANI REFERANDUMA SUNACAK

- Anayasa uyarınca, 330 ile 367 (TBMM üye tamsayısının üçte ikisi) arasında oy alan anayasa değişikliği teklifinin Cumhurbaşkanı tarafından referanduma sunulması zorunlu. 367 ve üzerinde oy alan anayasa değişikliklerini ise Cumhurbaşkanı isterse referanduma (halkoyu) sunuyor. Anayasanın 175. maddesi uyarınca, Cumhurbaşkanı, diğer kanunlar gibi, anayasa değişikliği tekliflerini de, bir kez daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebiliyor.

- Cumhurbaşkanı'nın iade etmediği anayasa değişikliği teklifleri, referanduma sunulmak üzere Resmi Gazete'de yayımlanıyor.

- 175. maddeye göre, "Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte, hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar."

HALKIN YARISINDAN FAZLASI KABUL ETMELİ

- Yine 175. maddeye göre, "halkoyuna sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu" gerekiyor. Bir başka deyişle, oylamaya katılan seçmenlerden oyları geçerli olanların yarısından bir fazlasının (basit çoğunluk) desteğiyle anayasa değişikliği kabul edilmiş, tersi durumda reddedilmiş oluyor.

RESMİ GAZETE'DE YAYIMLANDIKTAN 60 GÜN SONRA HALKOYUNA SUNULACAK

- "Teklifin maddelerine geçilmesi", "birinci turda maddelerin her biri hakkında yapılan oylama", "ikinci turda maddelerin her biri hakkında yapılan oylama" ve ve "teklifin tümü hakkındaki oylama" olmak üzere TBMM Genel Kurulu'nda dört gizli oylamadan geçen teklifin, Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra 60 gün içinde halkoyuna (referandum) sunulması gerekiyor.

- Bu takvim dikkate alındığında, TBMM'deki görüşmeleri bu hafta içi bitecek bir anayasa değişikliği için Mart sonunda veya Nisan başında referanduma gidilebilecek. AK Parti'de olası referandum tarihi için 2 veya 9 Nisan tarihleri konuşuluyor.

TBMM üye tamsayısının (550) beşte üç (330) çoğunluğunun "karar yeter sayısını" oluşturduğu  Kurul'da yapılan oylamalarda dağılım şöyle oldu:

Maddelere Geçilmesi

338 evet, 134 hayır, 5 boş, 0 çekimser, 1 geçersiz

1. Madde

347 evet, 132 hayır, 2 boş, 2 çekimser, 1 geçersiz

2. Madde

343 evet, 133 hayır, 2 boş, 1 çekimser, 1 geçersiz

3. Madde

341 evet, 139 hayır, 3 boş, 0 çekimser, 2 geçersiz

4. Madde

343 evet, 139 hayır, 2 boş, 2 çekimser, 0 geçersiz

5. Madde

343 evet, 7 hayır, 3 boş, 0 çekimser, 1 geçersiz
6. Madde

343 evet, 137 hayır, 2 boş, 0 çekimser, 1 geçersiz

7. Madde

340 evet, 136 hayır, 4 boş, 0 çekimser, 2 geçersiz

8. Madde

340 evet, 135 hayır, 5 boş, 0 çekimser, 1 geçersiz

9. Madde
343 evet, 137 hayır, 3 boş, 0 çekimser, 2 geçersiz

10. Madde
343 evet, 135 hayır, 3 boş, 0 çekimser, 2 geçersiz

11. Madde

341 evet, 134 hayır, 5 boş, 1 çekimser, 2 geçersiz

12. Madde

344 evet, 132 hayır, 2 boş, 0 çekimser, 3 geçersiz

13. Madde

343 evet, 133 hayır, 2 boş, 1 çekimser, 2 geçersiz

14. Madde

341 evet, 133 hayır, 4 boş, 1 çekimser, 4 geçersiz

15. Madde

341 evet, 134 hayır, 5 boş, 1 çekimser, 2 geçersiz

16. Madde

341 evet, 134 hayır, 3 boş, 1 çekimser, 3 geçersiz

17. Madde

342 evet, 135 hayır, 3 boş, 2 çekimser, 2 geçersiz

18. Madde

344 evet, 131 hayır, 2 boş, 1 çekimser, 3 geçersiz

Anayasa Teklifi'nin son maddesi de kabul edildi VİDEO

İşte kabul edilen maddelerin içeriği:

Kabul edilen birinci maddeye göre; yargının 'bağımsız' ilkesine 'tarafsız' ibaresi eklenerek madde 'Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.' şeklinde düzenlendi.

Teklifin kabul edilen diğer maddelerine göre:

-Meclis'teki milletvekili sayısı 550'den 600' e çıkarılacak.

-Milletvekili yaşı 25'ten 18'e indirilecek.

-Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı günde yapılacak.

-Komisyon'da devam eden toplantılarda önceki günlerde 'Yedek Milletvekilliği' teklifini içeren beşinci madde ise iptal edildi.

-Anayasa değişikliği teklifine göre, Meclis'in denetim yetkileri şu şekilde düzenleniyor: 'Türkiye Büyük Millet Meclisi belli bir konuda Meclis araştırması ve genel görüşme yapabilir; milletvekilleri yazılı soru sorabilir. Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibarettir. Genel görüşme, toplumu ilgilendiren belli bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir. Genel görüşme ve Meclis araştırmasına yürütme adına herhangi bir temsilci katılama. Yazılı soru; yazılı olarak gen geç on beş gün içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir. Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.'

-Anayasa değişikliğine göre, Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Bu maddede yer alan 'Cumhurbaşkanı "doğuştan Türk vatandaşı" olanlar' ifadesi de “Türk vatandaşı" olanlar şeklinde değiştirildi.

-Değişikliğe göre, Cumhurbaşkanı ve TBMM'ye karşılıklı olarak fesih yetkisi veriliyor. Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek.

-TBMM, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek.

-Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler birlikte yapılacak.

-Cumhurbaşkanı'na OHAL yetkisi veriliyor. Düzenlemeye göre, OHAL'de kararnamelerinde Meclis onayı süresi bir aydan üç aya çıkarıldı. OHAL gerekçelerine seferberlik hali de eklendi.

-Askeri yargıyı tamamen kaldırılacak.

-Askeri yargıdan gelen üyelerin çıkarılmasıyla Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) üye sayısı 15'e indirilecek.

-HSYK üye sayısının 13'e çıkarılmasını öngörülüyor.

-Cumhurbaşkanlığı ile TBMM milletvekilliği seçimleri 3/11/2019 tarihinde yapılacak.