Giriş Tarihi: 04.12.2016 06:27 Son Güncelleme Tarihi: 04.12.2016 08:032

Halkın yüzde 74’ü yeni anayasa istiyor

12 ilde 2 bin 500 kişi üzerinde yapılan araştırmada, halkın yüzde 74,3’ü AK Parti’nin hazırladığı yeni anayasa paketine destek verdi. Sonuçlar HDP’nin seçim barajının altında kaldığını da gösterdi.

Varyans Araştırma Şirketi’nin yaptığı bir anket, halkın yüzde 74,3’ünün yeni anayasa paketine destek verdiğini, AK Parti ile MHP’nin üzerinde mutabık kaldığı Cumhurbaşkanlığı sisteminin referanduma götürülmesi durumunda ise yüzde 55,2’sinin ‘evet’ diyeceğini gösterdi. ‘Türkiye Gündemi Kamuoyu Araştırma’ adlı anket, 12 ilde 2 bin 500 kişiyle yüz yüze görüşülerek hazırlandı. ‘Sizce yeni bir anayasaya ihtiyaç var mıdır?’ sorusuna katılımcıların farklı siyasi görüşe sahip olmalarına rağmen, genel olarak aynı düşündüğü dikkati çekti. Yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğu noktasında en büyük destek AK Parti seçmeninden geldi. CHP seçmeninde ise karşı görüşler yoğunlukta. Buna göre “Sizce yeni bir anayasaya ihtiyaç var mıdır?’ sorusuna katılımcıların yüzde 74,3’ü  ‘Evet ihtiyaç vardır’, yüzde 19,5’i ‘Hayır ihtiyaç yoktur’, yüzde 6,1’i ise ‘Fikrim yok’ yanıtını verdi.

KALKIŞMA SONRASI ARTIŞ 

Anket sonuçlarına göre yeni Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesiyle ilgili özellikle 15 Temmuz darbe girişiminden sonra kamuoyunun desteğinin giderek arttığı görülüyor. Sonuçlara göre AK Parti ve MHP tabanın yeni Cumhurbaşkanlığı sistemine destek verdiği dikkat çeken araştırmada, CHP’nin karşı çıktığı görülüyor. Buna göre ‘Yeni Cumhurbaşkanlığı sistemine geçilip geçilmeyeceği referanduma götürülürse, ne yönde oy kullanırsınız?’ sorusunu katılımcıların yüzde 55,2 ‘Evet’, yüzde 44,8’i ise ‘Hayır’ diye cevapladı. 

AK PARTİ ZİRVEDE 

‘Bugün bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?’ sorusuna ise katılımcıların verdiği yanıtlara göre, AK Parti’nin 1 Kasım 2015 Milletvekili Seçimleri’nde aldığı oy oranının üzerine çıktığı dikkati çekiyor. 7 Haziran Seçimleri’nden bu yana HDP’nin de sürekli oy kaybettiği ve bu oyları telafi edemediği gözleniyor. Sonuçlar, HDP barajın altında kaldığını gösteriyor. Buna göre katılımcıların bugün seçim olması halinde tercih edecekleri parti ve oy oranları şöyle: Yüzde 52,4 AK Parti, yüzde 27,1 CHP, yüzde 10,4 MHP, yüzde 7,8’i HDP. 

SİZCE YENİ BİR ANAYASAYA İHTİYAÇ VAR MI?

SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ?

Araştırmada "Sistem değişikliği konusunda AK Parti ile MHP uzlaşmış görünüyor. Siz bu uzlaşmayı nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna deneklerin yüzde 52.9’u olumlu, yüzde 47.1’i ise olumsuz yanıt verdi.

Partilere göre dağılımda AK Partililerin yüzde 90.6’sı, MHP’lilerin de yüzde 36.3’ü bu işbirliğini olumlu bulduğunu söyledi. CHP’lilerin yüzde 84.2’si, HDP’lilerin ise yüzde 96.1’i bu iş birliğini olumsuz bulduklarını belirtti.

YÜZDE 12.7 KARARSIZ

Araştırmaya göre, Başkanlık-Cumhurbaşkanlığı sistemi seçmenin yüzde 45.7’si tarafından destek görüyor. Bu rakam Haziran 2016’da yüzde 37.4 olarak ölçülmüştü. Son araştırmada referandumda “hayır” diyeceğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 41.6 olarak belirlendi. Bu oran Haziran 2016’da ise yüzde 42.5’ti.

Halkın yüzde 12.7’si ise bu konuda henüz kararsız olduğunu ifade etti. Kararsızlar dağıtıldığında sistem değişikliğine destek yüzde 52’ye çıkıyor. Ak Parti seçmeninin yüzde 78.3’ü, MHP seçmeninin yüzde 28.6’sı sistem değişikliğini destekleyeceğini söylüyor. CHP seçmeninin yüzde 83.1’i, HDP seçmeninin yüzde 88.8’i değişikliği desteklemeyeceğini ifade ediyor. “Desteklerim” diyen CHP’lilerin oranı yüzde 10.1, HDP’lilerin ise 1.7 olarak belirlendi.

Olası bir referandumda "sistem değişikliği" için ne dersiniz?

Araştırmaya göre yaş yükseldikçe referandumda “evet” derim diyenlerin oranı genel ortalamanın üzerine çıkıyor.

“Kararsızım” ve “Fikrim yok” diyenler arasında da kadınlar, düşük eğitimliler ve kırsal bölgelerde yaşayanlar çoğunlukta yer alıyor.  Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da “evet” derim diyenlerin oranı Türkiye ortalamasının üzerinde yer alıyor.

Fikri olmayanlar dağıtıldığında:

"ERDOĞAN DEDİĞİ İÇİN"

Değişikliği destekleyenlere “Sistem değişikliğine neden evet dediğinizi şimdi size okuyacaklarımdan hangisi en iyi şekilde ifade eder?” denilerek şu seçenekler sunuldu:

"Evet" derim diyenlerin nedenleri:

"1) Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan evet dediği için ben de evet diyorum.

2) Parlamenter sistemin Türkiye için artık uygun olmadığını düşünüyorum o yüzden evet diyorum."

Sistem değişikliğine evet diyenlerin yüzde 44.8’i “Recep Tayyip Erdoğan evet dediği için ben de evet diyorum” derken, yüzde 55.2’si “Parlamenter sistemin Türkiye için uygun olmadığını düşünüyorum o yüzden evet diyorum” yanıtını seçti.

Referandumda hayır diyeceğini söyleyenlere ise “Sistem değişikliğine neden hayır dediğinizi şimdi size okuyacaklarımdan hangisi en iyi şekilde ifade eder?” denilerek şu seçenekler sunuldu:

1) Sistem değişikliğine karşı değilim ancak Erdoğan seçileceği için hayır diyorum.

2) Parlamenter sistemin Türkiye için daha uygun olduğunu düşünüyorum.”
Yüzde 30.9’u birinci, yüzde 69.1 ise ikinci yanıtı tercih etti.

YÜZDE 19.6 BİLGİSİZ

“Sistem değişikliğine hayır” diyenlerin nedenleri:

“Başkanlık sistemi hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunuzu düşünüyorsunuz?” sorusuna Türkiye’de yaşayan 18 yaş ve üzeri nüfusun yüzde 42.3’ü başkanlık sistemi hakkında bilgi sahibi olduğunu ifade etti. Yüzde 31.5 ise “Çok az bilgi sahibiyim” dedi. “Bilgi sahibi değilim” diyenler yüzde 19.6, cevap vermeyenler ve “Fikrim yok” diyenler ise yüzde 6.6.

“Sistem değişikliği” hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz?

15 TEMMUZ'DAN SONRA EVET DİYENLER ARTTI

Adil Gür’ün araştırmaya dair yorumu şöyle:

15 Temmuz’a kadar yapılan araştırmalarda halk seçilmiş cumhurbaşkanı ile başbakanın olması ülkede iki başlılığa yol açar demekle birlikte başkanlık modeline sıcak bakmamakta, hayır cevapları tüm araştırmalarda evetlerden fazla çıkmaktaydı.

Darbe girişimi ile birlikte hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’a duyulan güven ve sempati arttı hem de sistem değişikliği ile birlikte terörle mücadele gibi konularda sistem değişikliğinde daha etkili mücadele edileceği fikri hakim olmaya başladı. Bu nedenle “evet” derim diyenlerin oranı 15 Temmuz’dan sonra hızla arttı. Kasım ayı sonunda yaptığımız araştırmada “evet” diyenlerin “hayır” diyenlerden fazla olduğunu görüyoruz.

Araştırma sonuçlarında görüldüğü gibi seçmenin önemli bir bölümü sistem değişikliğinden daha çok Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pozisyonunu dikkate alarak karar veriyor.

Ak Parti ile MHP’nin üzerinde uzlaştığı mini anayasa paketi TBMM’ye geldiğinde içeriği kamuoyu önünde tartışıldıkça vatandaşın tercihi daha da belirginleşecektir. Muhtemel bir referandumda sadece anayasa değişikliği ile ilgili maddelerin oylanmayacağını, referandum tarihinde ülkenin içinde bulunduğu konjonktürel ortamın da etkili olacağını unutmamak gerek.

Başkanlık-partili cumhurbaşkanlığı referandumu (bugün seçim olsa)

“Türk tipi başkanlık bal gibi olur”

Üsküdar Üniversitesi “Siyaset Okulu”nda eğitim veren Prof. Dr. Burhan Kuzu, rejimin değişmediğini, değişenin hükümet modeli olduğunu söyledi. Kuzu, “Türk tipi model olmaz” diyenlere de “bal gibi olur” yanıtını verdi

AK Parti Merkez Karar Yürütme kurulu (MKYK) üyesi ve İstanbul Milletvekili Prof. Dr. Burhan Kuzu, eğitim verdiği Üsküdar Üniversitesi "Siyaset Okulu"nda konuştu. Başkanlık sistemiyle ilgili konuşan Kuzu, 1982 Anayasası'nın bugüne kadar pek çok kez değişikliğe uğradığını belirterek, "Yapılan bu değişikliklerin köklü çözüm anlamında bir faydası yok. Bu anayasa yamalı bohçaya döndü" dedi. Kuzu sistemle ilgili tartışmaların "rejim tartışmasına dönüştürülmesinin" bir anlamı olmadığını söyleyerek şu mesajları verdi:

ORTADA REJİM DEĞİŞİKLİĞİ YOK
Dünyada üç ana hükümet modeli var. Parlamenter model, İngiliz sistemi. Bugün biz başkanlık modeli dediğimiz anda muhalefet ne diyor? Rejim değişiyor diyor, ortada rejimin falan değiştiği yok. Bir hükümet modeli değişikliği meselesidir. Yönetim biçimi meselesidir. Cumhuriyet yerinde, demokrasi yerinde, laiklik yerinde, hukuk devleti yerinde, sosyal devlet yerinde, anayasanın başlangıcı yerinde, değiştirilemez maddelerin tamamı yerinde Atatürk de yerinde oturuyor daha ne istiyorsunuz? Bunlarda bir sorun yok, bunlar yerindeyse hangi sistemin değişikliğinden söz ederek milleti kandırmaya çalışıyorsunuz.

"TÜRK TİPİ BAL GİBİ OLUR"
Parlamenter modelin taklit edilmesi mümkün değil. Başkanlık modelinin ana arterinden kopmamak kaydıyla versiyonu çok. Hani niye Türk tipi model olmaz diyorlar, biz de onu yapmaya çalışıyoruz. Bal gibi olur, olmaz diye bir şey yok. Türk tipi parlamenter rejim olmaz. Almanya çıktı Fransa çıktı, tutturamadı. Biz de çıktık biz de olmuyor. 82 Anayasası parlamenter model. Buna başkanlık diyen var, yarı başkanlık diyen var ama parlamenter rejim diyen neredeyse yok. Ama parlamenter rejim bu, o niyetle kurulmuş. Yapamazsın, olmaz. Başkanlık modelinin kuralları düzgün konulduğunda düzgün bir model. Zor bir model, kurallı bir model. Başkanlık modelinde dengeyi kuramamışsanız model işlemez. Kuralları güzel koyarsan güzel bir model. Onu çok iyi dengelemek lazım. Başkanlık modelinde başbakan tarihe karışacak. Cumhurbaşkanı başbakan aslında. Bugünün başbakanını düşünün, yani Recep Tayyip Erdoğan'ın ya da başka birinin başkan olduğu bir dönemde aslında başbakan o. Yani ayrıca başbakan yok. Başkanın bir ya da iki yardımcısı olacak. Başkanlık süresi 5 yıl artı bir 5 yıl 10 yıl olabilecek. Bakanlar da parlamentonun dışından olacak. Yürütme organının başında başkan olacak. Meclis dar bölge ve daraltılmış bölge ile seçilecek. Milletvekilleri daha aktif ve etkin olacak. Denetimde de siyasi sorumluluk ön planda olacak. Başkan 5 yılda bir halka giderek hesabını verecek. Bakanların sıkıntısı varsa bundan başkan sorumlu olacak ve istediği zaman o bakanı değiştirecek. Başkan parlamentoyu suçlayarak yüce divana gönderebilecek.

KOALİSYON İSTİKRARI ENGELLİYOR
Parlamenter sistem çok partili koalisyon sistemlerini gündeme getirir, bu da istikrarı engeller. Türkiye'de 6-7 grubun olduğu günleri gördük. Hükümet kuracağız, iki parti oluyorlar, 40 gün 40 gece çalışıyorlar. Sonra Başbakan geliyor "Türkiye'yi hükümetsiz bırakmadık" diyor. Yetkinlik bakımından milli iradeden yüzde 2 almış bir partinin payı yüzde 80'lere tekabül ediyor. Peşin satıcı gibi 'Ben olamazsam olamazsın' diyor'.