19 şubat 2001 krizi
çankaya köşkü’nde yapılan milli güvenlik kurulu şubat 2001 toplantısında, bülent ecevit, ahmet necdet sezer ile yaşadığı tartışma nedeniyle toplantıyı terk etti. gelişmeyi türkiye tarihinin en sarsıcı ekonomik krizlerinden birisi takip etti.
Feb 19, 2018 · 5 min read
dönemin figürleri
bülent ecevit | 57. hükümette başbakan, dsp genel başkanı
ahmet necdet sezer| 10. cumhurbaşkanı
devlet bahçeli| koalisyon ortağı mhp’nin genel başkanı
mesut yılmaz| koalisyon ortağı anap’ın genel başkanı
kemal derviş| 3 mart 2001'den itb. ekonomiden sorumlu devlet bakanı
hüsamettin özkan| başbakan yardımcısı, dsp’li
mgk’daki tartışma
sezer’e bağlı olan devlet denetleme kurulu, hükümete bağlı olan bankacılık düzenleme ve denetleme kurulu’ndan 11 banka ile ilgili dosyaları isteyip incelemeye almıştı. bu bankalardan birisi de, hüsamettin özkan’ın sorumlu olduğu halkbank idi. ecevit incelemeye “denetimin denetimi mi olur?” diyerek tepki gösterdi. ahmet necdet sezer 19 şubat 2001 günü mgk toplantısında resmi gündeme geçilmeden önce bülent ecevit’e “devlet denetleme kurulu ile ilgili sözlerinizi üzüntüyle karşıladım” dedi. ecevit, “yetkimize müdahale ediyorsunuz” yanıtını verdi. sezer, “ya bu anayasayı okumuyorsunuz, ya okuduğunuzu anlamıyorsunuz” dedi.
sezer: “ben yolsuzlukları ortaya çıkartmaya çalışıyorum. siz beni engellemeye çalıyorsunuz. beni küçük düşürüyorsunuz. kamuoyu önünde beni yıpratmaya çalışıyorsunuz. çamurun üzerinde oturuyorsunuz ve temizlemiyorsunuz. bırakın biz temizleyelim. böyle devlet yönetilmez. yolsuzlukla mücadelem sürecek.”
ecevit: “bitti mi?”
sezer: “hayır bitmedi. yargıyı emrinize almışsınız, yasamayı baskı altına aldınız. yolsuzluk yapanları kayırıyorsunuz. yolsuzluk yaptığı söylenenler hala kabinede.”
tartışmaya müdahil olan hüsamettin özkan ise “nankörlük ediyorsunuz. bu üç lider sizi cumhurbaşkanı seçti, buraya getirdi. başbakan’la bu üslupta konuşamazsınız. kendinizi ne sanıyorsunuz, esas hükümetin mücadelesini engelleyen sizsiniz.” ifadelerini kullandı. sezer’in fırlattığı anayasa kitapçığını özkan, geri sezer’e fırlattı.
ecevit, özkan ve mesut yılmaz toplantı salonundan ayrıldı. ecevit başbakanlık’ta yaptığı basın açıklamasında “bugün son derece üzücü bir olay oldu. kamu görevlileri önünde sayın cumhurbaşkanımız söz alarak son derece de terbiye dışı bir üslupla bana ağır ithamlarda bulundu. devlet geleneklerimizde yeri olmayan, eşi görülmedik bir davranışta bulundu.” dedi.
ahmet necdet sezer, 16 yıl sonra sanatçı baykal saran adına ankara’da verilen tiyatro ödülü dolayısıyla katıldığı gecede chp mersin milletvekili fikri sağlar ile sohbeti esnasında o gün yaşananları anlattı. “laikliğe aykırı eylemlerin odağı ve kapatılan refah partisi’nin devamı olduğu’’ gerekçesiyle fazilet partisi için 11 mayıs 1999'da kapatma davası açılmıştı. sezer’e göre gerginlik, ilk olarak bu kapatma davasına ilişkin ecevit’in aldığı tavır sonucu doğdu.
“gerginlik, fazilet partisi’nin kapatılması davası nedeniyle başladı. ecevit iki kez bana gelip, fazilet’in kapatılmamasını, bunun için arkadaşlarım olan anayasa mahkemesi üyelerine telkinde bulunmamı istedi. hukukun üstünlüğüne inanan ve yıllarca aym’de görev yapan bir kişiye söylediği bu sözlere kırıldım ve reddettim. bir süre sonra yeniden gelip aynı istekte bulundu. yine reddettim ve o görüşmede aramızdaki gerginlik arttı. bu durum sürerken, 19 şubat’taki anayasa kitapçığı olayı yaşandı. gerginliğin asıl nedeni, ecevit’in fp konusundaki isteğiydi. mgk’da yaşananlar da, bu gerginlikten kaynaklandı.”
arka plandaki konulara ilişkin ilgili 140journos incelemeleri
28 şubat sürecinde, 30 haziran 1997'de mesut yılmaz, bülent ecevit ve hüsamettin cindoruk’la birlikte anasol-d hükümeti’ni kurdu. türkiye cumhuriyeti’nin 55. hükümeti 11 ocak 1999'a kadar görev yaptı:
“28 şubat’ta neredeydiniz?”
öcalan 15 şubat 1999 tarihinde yakalandığında bülent ecevit, 56. hükümette başbakandı. bu olayın akabinde, 18 nisan 1999’da yapılan seçimlerde bülent ecevit liderliğindeki dsp %22,19 oy oranıyla birinci çıktı:
15 şubat: öcalan’ın türkiye’ye getirilişinin yıl dönümü
2001 ekonomik krizinin oluşmasında önemli birer etken olarak 1999 marmara depremi ve 2000 bankacılık krizi de görülüyor:
45 saniye: 17 ağustos 1999 depremi
türkiye 17 ağustos sabahı saat 03:02’de 7.4 şiddetinde bir depremle sarsıldı.
2001 krizini, 2002 yılında başbakan bülent ecevit’in sağlığının bozulması, dsp içerisinden istifalarla yeni türkiye partisi’nin kurulması gibi gelişmeler izledi. dsp-mhp-anap koalisyon hükümetinin başbakan yardımcısı olan devlet bahçeli, sürpriz bir şekilde, “3 kasım 2002 tarihinde erken genel seçimler olması”na yönelik çağrıda bulundu ve çağrı tbmm’de yapılan oylamada olumlu karşılık buldu:
“milliyetçi kalkınma partisi”
mhp, bugüne kadar iktidar ile hangi konularda ve ne söylemler üzerinden ortaklaştı?
28 şubat döneminde kapatılan refah partisi’nin ardından, fazilet partisi içerisinde gelenekçiler ve yenilikçiler isimli iki kanat oluştu. bu parti de, 22 haziran 2001'de anayasa mahkemesi tarafından kapatıldı. fazilet partisi’nin kapatılmasıyla gelenekçiler saadet partisi’ni, yenilikçiler adalet ve kalkınma partisi’ni kurdu. ak parti, 2001 krizinin ardından 3 kasım 2002 tarihinde yapılan erken seçimlerde tek başına iktidara geldi:
140journos Arşivinden: 1994'ten Bugüne Erdoğan’ın Siyasi Yolculuğu ve Erdoğan’la Yolları Ayrılanlar
ilginizi çekebilir
Ortak Hafızada Bugün: 15 Mayıs 1984'teki “Aydınlar Dilekçesi”
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından yaşanan anti-demokratik sürecin ilerleyen yıllarında yaşanan ve bugünün…
gazete manşetleriyle ve açıklamalarla 22 temmuz 2004'teki pamukova tren kazası
22 temmuz 2014'te sakarya’nın pamukova ilçesi sınırlarında, ankara-istanbul arasında hızlandırılmış tren seferini yapan…
Gazete Manşetleriyle 29 Temmuz 2011'de Ordunun Komuta Kademesindeki “Toplu İstifa”lar
Türkiye, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası TSK içerisinde geçmişte yaşanan kadro değişimlerini konuşuyor. TSK…
YORUMLAR