Giriş Tarihi: 06.06.2017 10:57 Son Güncelleme Tarihi: 06.06.2017 16:41
Katar krizinin arkasındaki gizli nedenler
8 ülke ani ve sert bir kararla Katar'a karşı yaptırımlara başladı! Katar'la yöneltilen suçlama teröre destek ve İran'la işbirliği ancak arkasında yatan nedenler daha var. Taha Dağlı ve SETA'dan Sadık Ünay'ın yorumları ile Körfez krizi...
Katar krizinin arkasındaki gizli neden
8 ülke ani ve sert bir kararla Katar'a karşı yaptırımlara başladı! Katar'la yöneltilen suçlama teröre destek ve İran'la işbirliği ancak arkasında bir neden daha var...
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın Suudi Arabistan ziyareti sonrası, Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya, Maldivler ve Mauritius, Katarla olan ilişkilerini kesti.
Katar'dan Körfez'de uzlaşma mesajı!
Yedi ülkenin diplomatik ilişkilerini kestiği Katar, Körfez'de oluşan krizin hafiflemesi için taraf ülkelere uzlaşma çağrısı yaptı.
8 ülkenin de ortak gerekçesi Katar'ın terörü desteklediği ve İran ile işbirliği olarak lanse edildi ancak uzmanlara göre Katar'a karşı alınan bu ani ve sert kararların arkasında başka bir neden daha yatıyor.
EN BÜYÜK DOĞALGAZ KAYNAĞI
Dünyanın en büyük doğalgaz kaynaklarından birine sahip olan Katar ile İran'ın 2013'den bu yana ilişkileri iyi durumda. Bu durum ABD ve Suudi Arabistan'ı etkiliyordu çünkü 2013'te kurulan bu ittifak bölgedeki dengeleri değiştirebilirdi.
SETA'dan Sadık Ünay'ın yorumuna göre ise Katar ve İran'ın dünyanın en büyük doğalgaz sahasını üretime açma kararı, Körfez'deki krizi tetikleyen etkenlerden biri...
LNG İHRACATI
Bugün dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatçısı olan Katar'la yaşanan krizin dünyada LNG piyasalarını sarsması bekleniyor. Mısır ve BAE'nin Katar'dan düzenli olarak aldığı LNG'yi durdurup durmayacağı henüz bilinmiyor. Katar yılda 106 milyar metreküp LNH ihracatı ile bu alanda dünyada ilk sırada yer alıyor
10 Soruda Katar krizi
Körfez ülkelerinde tansiyon dorukta. 7 Arap ülkesi Katar'la ilişkilerini kesti. Suriye krizi, Mısır darbesi, Yemen'deki İran destekli Husi militanlarının yapılanması, Müslüman Kardeşler ve Hamas konusundaki görüş ayrılıkları gibi konular gerekçeler arasında. Taha Dağlı Körfezdeki krizi değerlendirdi.
KATAR NEYLE SUÇLANIYOR?
Suriye'de terör örgütlerini desteklemek, El Cezire gibi yayın organlarıyla terör örgütlerinin propagandasını yapmak, Yemen'de İran yanlısı Husileri desteklemek gibi suçlamalar var.
KATAR İLE DİĞER KÖRFEZ ÜLKELERİNİ AYIRAN EN BELİRGİN POLİTİK FARKLILIK NEYDİ?
3 Temmuz 2013'teki Mısır darbesi. Darbeye darbe diyen ilk ülke Türkiye olmuştu. Sonra uzun süre darbecilere tepkili olan bir Katar gördük. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinin tam aksine darbeye destek vermediler.
MÜSLÜMAN KARDEŞLER VE HAMAS?
Katar, Müslüman Kardeşler ve Hamas'ı destekleyen bir ülke. Bir çok Körfez ülkesinde terörist ilan edilen Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanı Yusuf el Kardavi ve Hamas'ın siyasi bürosu Katar'da.
KÖRFEZ ÜLKELERİNİN İHVAN İLE PROBLEMİ NE?
Tabi bir çok ülkede Arap Baharı gibi olayların başlaması ve Mısır'da bunun İhvan iktidarına dönüşmesi monarşiyle yönetilen bir çok ülkeyi tedirgin etti. Ciddi bir rahatsızlık oldu, benzer halk ayaklanmalarının kendilerinde de çıkmasında endişe ettiler. Ama bunun öncesinde Suudi Arabistan'ın 90'daki ABD'nin birinci Körfez işgali sırasında Müslüman Kardeşlerin Saddam Hüseyin'i desteklediği iddiası Körfez ülkeleriyle İhvan arasındaki ipleri koparan önemli bir gelişme olmuştu.
İHVAN İLE İRAN ARASINDAKİ İLİŞKİLER?
İran, Suudi Arabistan'la yaşadığı gerginliklerde hep boşlukları doldurmayı amaçlayan bir politika izledi. Neticede İran'ın Hamas ile birlikte Müslüman Kardeşler'e de destek olduğunu görüyoruz. Mısır'da darbeye hedef olan Muhammet Mursi'nin yıllar sonra Tahran'a yaptığı ziyaret de İran-İhvan ilişkileri açısından önem taşıyor aynı zamanda 3 Temmuz darbesine giden yolda da önemli bir kilometre taşı olarak kabul ediliyor.
KATAR İLE SUUDİ ARABİSTAN'IN SURİYE'DEKİ POLİTİKALARI NASIL?
Suudi Arabistan Arap Baharı sürecine şüpheyle yaklaşsa da Suriye'de Esed rejimine yönelik net bir tavır sergiledi. Bu tavırda İran'ın rolü önemliydi. Suudi Arabistan rejimin karşısında muhaliflerin yanında yer aldı. Türkiye ve Katar ile aynı çizgideydi.
2013 MISIR DARBESİ SONRASI?
Suudi Arabistan'ın Mısır'daki darbe sonrası Türkiye ile ilişkilerinde gerileme yaşandı. Ama 2015'te Kral Selman'ın tahta gelişiyle bu gerilim noktalandı. Türkiye ile Suudi Arabistan arasında yakınlaşma başladı.
YEMEN KONUSUNDAKİ SUÇLAMA?
Katar Yemen'de İran yanlısı Husilere destek olmakla da suçlanıyor.
Yemen'de darbeci Husi militanları 2014'ün sonlarında başkent Sana'yı işgal etti. Husi işgalinin en büyük destekçisi ise İran'dı. Şubat 2015'te Kral Selman'ın tahta çıkmasının ardından bir koalisyon oluşturuldu ve Katar'ın da yer aldığı o koalisyon Yemen'de Husilerle çatışmaya girdi. Bu savaş hala devam ediyor ve bugün gelinen noktada Katar, koalisyondan da çıkarıldı.
BU KÖRFEZ ÜLKELERİNDEKİ İLK KRİZ Mİ?
2014 yılında da Katar ile diğer Körfez ülkeleri arasında diplomatik bir kriz olmuştu. Suudi Arabistan ve diğer ülkeler büyükelçilerini Katar'dan çekmişlerdi. Sonrasında bu kriz noktalandı. 2015'te Kral Selman'ın tahta çıkışıyla da ilişkiler yumuşamaya başlamıştı.
ABD BU İŞİN NERESİNDE DURUYOR?
Körfez ülkelerindeki gerilim bir çok ülkeyi etkiler. Ekonomik olarak da siyasi olarak da. Türkiye'nin hem Katar ile hem de Suudi Arabistan'la önemli düzeyde ilişkileri var. Bununla birlikte ABD'nin de bölgedeki bir etkisi var. Donald Trump'ın Mayıs ayındaki Suudi Arabistan, İsrail-Filistin ziyaretlerinde İran'a yönelik mesajlar verilmişti. Bugün Katar Emiri, Trump'a yönelik bazı olumsuz eleştiriler nedeniyle de suçlanıyor. Ve aynı Katar İran'la da işbirliğiyle suçlanıyor. Bu krizin acil olarak çözüme kavuşturulması önemli, büyür ve gelişirse, ciddi sorunlar ortaya çıkabilir.
KÖŞE YAZARI TAHA DAĞLI'NIN KALEME ALDIĞI 'KATAR KRİZİ' ANALİZİ
Suudi Arabistan başta olmak üzere 7 Arap ülkesinin Katar ile tüm ilişkileri kesmesi Ortadoğu'daki bir çok dengeyi derinden etkileyecektir.
Bölgede böylesine büyük bir gerilimin, ABD Başkanı Donald Trump'ın Riyad ziyareti sonrası yaşanıyor olması da dikkat çekici bir durum.
Bugün Katar, Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkeleri tarafından teröre destekle, İran yanlısı olmakla suçlanıyor.
Katar bu suçlamalara gereken yanıtları veriyor.
Örneğin Suriye ile ilgili ithamlar.
Suriye'de Katar'ın 2011'den bu yana durduğu yer belli, rejimin karşısında yer aldılar. Tıpkı Suudi Arabistan gibi.
Yemen konusunda da Katar'a suçlama yapıldı.
MÜSLÜMAN KARDEŞLERDEN HAMAS'A KADAR...
Katar Yemen'de İran destekli Husi militanlarına yönelik koalisyonda yer aldı. Yemen'de İrancılık yapanın ise kendileri değil bugün bizzat Katar'ı İrancılıkla suçlayan Birleşik Arap Emirliklerinin olduğunu savunuyor.
Müslüman Kardeşlerden Hamas'a kadar bir çok konuda da gerekçe sıralandı.
2014'te benzer konular nedeniyle bu ülkeler yine Katar'la diplomatik ilişkilerini kesme kararı almışlardı.
O kriz kısa sürede aşılmıştı.
2015'te Kral Selman'ın tahta geçişiyle birlikte Suudi Arabistan, Müslüman Kardeşler ve Hamas konusunda yumuşama sinyalleri verdi. O dönemin Hamas lideri Halit Meşal, Suudi Arabistan'a davet edildi, aynı şekilde Körfez ülkeleri tarafından terörist ilan edilen Dünya Müslüman Alimler Birliği Başkanı Yusuf el Kardavi ile de temas kuruldu.
Suudi Arabistan, Kral Selman ile birlikte 2013'ten o tarihe kadar ısrarla devam eden Mısır'daki darbecilere destek politikasına da bir mola vermişti.
Katar'ın cevap veremediği ya da verirken zorlandığı suçlamalardan biri de Katar Emir'inin ABD Başkanı Donald Trump ilgili sözleriydi.
Mayıs ayı sonunda Katar'ın resmi haber ajansı QNA, Emir Şeyh Tamim Bin Hamid es-Sani'nin askeri okul mezuniyet töreninde yaptığı bir konuşma yayımladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Katar için devrede
İLK HEDEF İRANCILIKLA SUÇLANAN KATAR OLDU!
Haberde es-Sani, İran ve Körfez ülkeleri arasında artan gerilim eleştiriyor, Hizbullah ve Hamas'a karşı anlayış gösterilmesi gerektiğini söylüyor ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray'da uzun süre kalamayacağını belirtiyordu.
Her ne kadar Katar haberin QNA sunucularına sızan bilgisayar korsanları tarafından yerleştirilmiş olduğunu ve gerçeği yansıtmadığını söylese de, Suudi Arabistan söz konusu haberin ajansın yazılı ve görsel organlarında değil sosyal medya hesaplarında da aynı şekilde yayınlandığını belirtti.
Trump'ın Riyad ziyareti sonrası ortaya çıkan Birleşik Arap Emirlikleri kaynaklı belgeler ve Katar Emir'inin Trump'la ilgili görüşleri bölgedeki tansiyonu doruğa çıkardı.
Trump'ın Suudi Arabistan ziyaretinde Suudilerle yaptığı yüzlerce milyar dolarlık anlaşma ve silah satışı gibi noktaların İran'ı hedef alacağını söylüyorduk.
O ziyaretin hemen sonrasında ilk hedef İrancılıkla suçlanan Katar oldu.
7 ülkenin ilişkilerini kestiği Katar'ın Türkiye'ye yatırımlarının büyüklüğü 18 milyar doları buluyor. Dünyanın da en büyük 14'üncü yatırımcısı olan Katar'ın dünyada 335 milyar dolarlık yatırımı bulunuyor
Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya ve Maldivler'in Katar'la diplomatik ilişkileri kesmesi Türkiye-Katar ilişkilerini gündeme getirdi. Türkiye'de son yıllarda çoğu yatırımın arkasından Katarlılar çıkıyor. 2015 yılından itibaren Katarlıların Türkiye'de aldıkları kritik şirketler içinde ONB Finansbank, Abank, Digitürk, BMC ile Boyner'deki ortaklıklar geliyor
DÜNYADAKİ YATIRIMLARI
QIA yatırımlarını sürdürürken, diğer Katarlı yatırımcılar da boş durmuyor. Katar spor Yatırımları şirketinin 2011'de satın aldığı Fransız Paris Saint - Germain futbol kulübü bugüne kadar 4 şampiyonluk kazandı. Türkiye'de de yatırımı olan Mayhoola şirketi ise İtalyan giyim devi Valentino'yu 700 milyon euro'ya aldı. Katareski Başbakanı Hamad bin Jassim, İspanyol dev mağaza zinciri El Corte Ingles'in yüzde 10'unun sahibi oldu. Katar'ın büyük ilgi gösterdiği İngiltere'de 35 milyar dolarlık varlığı olduğu hesaplanıyor. Bu yatırımlar arasında Londra Heathrow havalimanının yüzde 20'si, British Airways'in sahibi IAG'nin yüzde 20'si, ünlü Harrods mağazası dikkat çekiyor.
ABD'deki yatırımlarını da 2020 yılına kadar 35 milyar dolara çekmeyi düşünen Katar, Oscar'lı Ucuz Roman (Pulp Fiction) filminin de yapımcısı olan Miramax stüdyoları ile Empire States binasının yüzde 10'unun sahibi. 2022 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak olan ülke, İspanyol Barcelona futbol kulübünün sponsorları arasında. Ülkenin tanınan yatırımları arasında televizyon kanalı El Cezire ve havayolu şirketi Qatar Airways de var.
TÜRKLER İNŞAAT YAPIYOR
Hürriyet'in haberine göre Türk firmalar Katar'da ağırlıklı olarak inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Türk müteahhitlerinin Katar pazarına 2000 yılında adım attığını belirten Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Katar'ın Türk inşaat şirketleri açısından önemli ve yüksek potansiyele sahip bir pazar olduğunu dile getirdi. 2017 yılının ilk çeyreğinin sonuna kadar Türk şirketlerin Katar'da toplam 14.2 milyar dolar tutarında 128 proje üstlendiğini belirten Yenigün, "Söz konusu projeler içinde STFA ve Yapı Merkezi'nin yabancı ortaklarıyla birlikte üstlendiği 4.4 milyar dolarlık Doha metrosu başta olmak üzere ağırlıklı olarak altyapı, ulaşım ve konaklama inşaatlarıdır" dedi. Katar, 2022 yılında Dünya Kupasına ev sahipliği yapacak.
FUTBOLDA DÜNYA KUPASI YATIRIMI
Katar'ın Dünya Kupası ev sahipliği için yaklaşık 170 milyar dolarlık alt ve üst yapı yatırımı yapması bekleniyor. Dünya kupası için 8 stadyum kullanılacak, bunlardan 5 tanesi yeni yapılacak, 3 tanesi de yenilecek. Türk müteahhitler de bu projelerden pay alabilmek için son aylarda Katar'da fuarlara katılıyor. Hedef 2022'ye kadar 15-20 milyar dolarlık iş alabilmek. Türk şirketlerinin 170 milyar dolarlık yatırım portföyünden şimdiye kadar yaklaşık 7.5 milyar dolarlık iş aldığı belirtiliyor. Tek kalemde en büyük alınan iş ise Tekfen'in aldığı 2.3 milyar dolar yol inşaatı.
HEDEF İKİ KATINA ÇIKARMAK
Dünyada 335 milyar dolarlık yatırıma ulaşan Katarlıların Türkiye'deki yatırımlarının büyüklüğü yaklaşık 18 milyar doları buldu. 2016 yılında Türkiye'e Katar'a 421 milyon dolarlık ihracat yaparken, ithalat 271 milyon dolar oldu. Uluslararası Yatırımcılar Derneği'nin (YASED) raporuna göre Türkiye'de en çok yatırım yapan ülkeler arasında Katar 7. sırada yer alıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Katar Emiri ile sık sık bir araya geldi. Son olarak 2016 yılı sonunda Trabzon'da yapılan görüşmeler sırasında mali denetleme işbirliği, bilgi ve iletişim teknolojisi işbirliği, gümrük alanında işbirliği gibi pek çok alanda mutabakat zaptı imzalandı. 700 milyon dolar seviyesinde olan Katar'la ticaret hacminin iki katına çıkarılarak 1.5 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
YORUMLAR